Alessandro Braccesi carmina 1, 14

Testo base di riferimento: A. Perosa, 1943

Cura dell'edizione digitale: Barbara Zlobec


14. se ipsum increpat

Ergone crudelem sequeris, vesane, puellam,

      Quae fugit et fidum spernit inepta procum?

Quid miser ingratam frustra sectaris amicam?

      Praecipitem cur te sponte dedisse iuvat?

5

Nonne vides ut iam, tenues consumpseris arctus,

      Et macies toto corpore serpat iners?

Quo ruis, ah demens, quo te furor impius egit?

      Sic ne iuvat gravibus te cruciare malis?

Sic ne volens, insane, peris causamque doloris

10

      Tam gravis assiduo, stulte, labore foves?

Cur fragilem tantis lembum revocare procellis

      Spernis et adverso te placet ire mari?

Sume animum tandem, prudensque obsiste periclis:

      Hanc misero tristem, subtrahe corde luem.

15

Hanc sine: sunt multae, possis quas laetus amare,

      Cum quibus unus amor, ardor et unus erit,

Quae dare vel cupient ultro tibi brachia collo

      Et stabilis tecum semper amoris erunt.

Ast alium nunquam posthac iactabitur illa

20

      Incautum tantis implicuisse malis,

Sed moerebit iners, talem quod lusit amantem,

      Atque iterum frustra te revocare volet.

At demens, heu heu, cur frustra haec omnia iacto,

      Cur levibus ventis irrita verba cano?

25

Hei mihi, non illi facies est talis, ut ignem,

      Quo me corripuit, perdomuisse queam.

Haec nisi, nulla potest nobis formosa videri,

      Pulchrior et siqua est, non tamen illa placet:

Candida Flora meos tantum delectat ocellos,

30

      Impedit haec vitae liberioris iter.

Stulte, quid est mirum? Pudor est, qui praestat in illa,

      Et facies, gravitas, virgineumque decus.

Haec decet incessu, rhoseo spectabilis ore est,

      Telaque luminibus insidiosa iacit.

35

Syderibus similes oculos instarque micantis

      Solis habet, visum quis hebetare queat,

Quis nebulas omnis possit tenebrasque fugare

      Inque diem noctes vertere, quando libet;

Estque potens illis quoscunque haec perdere, rursus

40

      Defunctis vitam reddere corporibus.

At, cum virgineum suffuderit ora ruborem,

      Dicere tunc ausim pulchrius esse nihil;

Candida cumque comit crispo sua tempora crine,

      Per sua cum spargit lactea colla comas,

45

Tunc lapides mollire queat, tunc saeva furorem

      Ponere tune iubeat pectora quaeque suum.

Quam formosa illi facies, frons alta nitensque,

      Quam nec parva quidem ruga molesta secat!

Sicque Fluentinas inter formosa puellas

50

      Emicat, ut stellas sol nitet ante alias.

Serra pares miro discernit et ordine dentes,

      Qui candore nives aequiparare queant.

Quid referam spetiem mentique gulaeque decorem,

      Pectora quid referam, marmoreasque manus?

55

Pulchra quidem tota est Thyrioque nitentior ostro;

      Quodque latet multo pulchrius esse decet.

Aspicit hanc nullus, stimulos quin prorsus amoris

      Sentiat urgentes, invideatque viro.

Certatim laudant omnes faciemque comasque,

60

      Miranturque humeros, brachia, colla, manus;

Verbaque laudantur salibus condita facetis,

      Dulcia facundis vocibus eloquia,

Vt, quicunque illam cernitque auditque loquentem,

      Hanc Charitum matrem dicere iure queat,

65

Corneliam possit Grachorum dicere matrem,

      Cuius ab ore velut Attica mella f1uunt.

Praeterea digitis citharam sic pulsat eburnis,

      Vt rapidis possit sistere flumen aquis,

Possit ut infernis Manes accersere tristes

70

      Sedibus, atque canis ora trisulca feri.

Sic canit ut Syren, possitque ut saxa movere,

      Et mulcere feras, vincere Pieridas.

Haec dea, vel saltem nympha est superumque propago,

      Coniugio tantum digna puella Iovis.

75

I nunc, atque adeo praestantem, stulte, puellam

      Desere; conceptas, i modo, pone faces.