5. ad se ipsum

Ergo ego quid faciam? Sylvisne vagabor opacis

      Et referam praedam per nemora alta meam?

Sylva parum tuta est; habitant sua numina sylvas,

      Saepeque per saltus ludere, Faune, soles.

5

Aequoreas forsan tuti sulcabimus undas?

      Sed ferus, heu quoties, Dorida cepit Amor!

Neptunum Veneris (nec laedunt aequora flammas)

      Ignibus alcyones incaluisse ferunt.

Tum quoties Ithacus mediis incanduit undis!

10

      Et Venus insano creditur orta mari.

Aurea glandiferas utinam modo saecula quercus,

      Montanasque darent ossea coma dapes!

Tunc vir securus nullos in coniuge moechos,

      Rivalem nullus tunc metuebat amans.

15

Fulva nec ingenuas flectebant aera puellas:

      Foemina tum magnas despiciebat opes.

Copia cuique auri, nemorum sub frondibus omnes,

      Carpebant avida pendula poma manu.

Nulla peregrinas mirata est foemina puppes,

20

      Tutaque tunc abies tutaque pinus erat.

Cinnama odoriferis nemo referebat ab Indis,

      Nec bibit Aonium succina lana crocum.

Idem tunc victus cunctis eademque supellex,

      Et thorus et vestis hospitiumque fuit.

25

Quae nunc labentes emittunt flumina lymphas,

      Dulcia stipatis mella tulere favis.

Cuncta ferebantur sub aperto animalia coelo,

      Aut nullae, aut tantum lustra fuere domus.

Nec Dive candebant montes, nec frigida siccas

30

      Arboribus frondes excutiebat hyems.

Ipsa etiam fruges tellus inculta ferebat,

      Nec seges in sulcos compulit ire boves.

Cerva - quis hoc credat? - rabido coniuncta leoni,

      Laesa Licaonio nec fuit agna lupo.

35

Rusticus illaesos spectans super ilice nidos,

      Implumes nunquam subripuisset aves.

Plurimus in tenui ludebat gurgite piscis,

      Nec tortos hami senserat ille dolos.

Vrbibus aereae nec erant munimina turres,

40

      Nec fossa aut longa machina structa trabe.

Non tuba militibus signum, non ferrea vestis,

      Pungebat celeres nec grave calcar equos.

Vnaque praeterea facies cultusque deorum,

      Nec coluit varios ille vel ille deos.

45

Agnaque pacandas nunquam cecidisset ad aras,

      Sed fuerant humili victima farra deo.

Idem erat imperium cunctis, non regibus urbes,

      Parva nec a dominis oppida pressa suis.

Nunc furor incubuit, rerum vesana cupido

50

      Praecipites agitat saeva per arma viros.

Tunc mea compositis passim lascivia rebus,

      Nec terra invidiam, nec timuisset aqua.

Quacunque in sylva, quacunque iacentibus herba,

      Haesisset gremio tuta puella meo.