4. pompa quarta.
Macron et Lepidina colloquuntur de nymphis urbanis et suburbanis

 

Lepidina

Ecce suburbanis longe praelata puellis,

Ecce venit pingui multum saturata sagina

Butine sociis mecum consueta choreis,

Butine dives hedis, sed ditior agnis,

5

Et cui sunt primae farcimina pinguia curae.

Vt rubicunda nitet plenisque intenta canistris

Nobilis et libis et cognita buccellatis

Vlmia, et intortis tantum laudata torallis;

Quae mihi culta placet minus, at de polline vultum

10

Non nihil alba placet, tamen est ferus ardor amantum.

Theodocie soror hanc festis nam saepe diebus

Ad choreas vocat, hic dulcem meditatur avenam;

Tum canit, ut taciti stupeant ad pascua tauri:

"Ad fontem duc, Nisa, boves, dum retia tendo."

15

Quid cum sola canit frondosae ad culmina villae:

"Huc ades, o Amarylli, vocant Amaryllida silvae?"

Hanc, Macron mihi care, (tulit sors) aspice nymphen:

Ad clivum Pistasis adest, en intuba purgat,

Rasilibusque honerat calathis et stringit anethum.

20

Non clivus, non fons, non longi haec litoris acta

Vidit ea pictos melius contexere qualos;

Nunc quoque (fama refert) liquidum quod in aere rorem

Cogere apes et mella cavis infundere cellis

Pingit, et e vario reddit sua munera iunco.

25

Forma illi damno est; nulli connubia amantes,

Nulli etiam thalamos nymphae petiere iugales,

Quod timeant cupidae simul aspirare rapinae

Hinc Faunos, illinc Laestrygonas et Cyclopas

Correptos facie et candentis honore papillae

30

Et naevo nigrante nigroque ad tempora cirro,

Coniurasse tori iura et violare mariti.

Macron

Heu squalet formosa domi, metus urget amantes.

Capparion ubi nunc, ubi Sedigitus Manubrion,

Ausi etiam mediis uxorem avellere claustris

35

Neptunni? Centum his Tritones, at ille superbum

Excutit aurigam curru et lacerum abiicit undis,

Capparion Petroonte, Aeronte satus Manubrion.

Illi, illi heroes et digni ruris alunni,

Et quercu nutriti et castaneis hirsutis,

40

Arbuta quis miliumque liquens abdomen et unctum

Miscebant festis convivia lauta diebus.

Lepidina

Pistasis siqua est, digna est heroe marito,

Cultorem tamen et vitis suspirat et horti

Et cui sit cucumis sit et unca cucurbita curae;

45

Est quoque spes agiles sciat, ut tornare catinos.

At non Hermitis, nec Olympias, aut Conicle

Haec sibi coniugia aut hos exoptant hymenaeos.

Conicle consueta plagas et retia ferre

Venatorem amat et venantis amore tenetur;

50

Aucupiis capta est, hinc aucupis uritur igni

Hermitis, nec amica colo, sed et apta choreis:

Hae casus mihi saepe suos et vulnera nudant,

Quod felix hymenaeo et quod te coniuge felix.

Notus Olympiadis non est amor, et timet, et vult,

55

Ast prohibet pudor et durae reverentia matris;

Ipsa tamen concurrere equum et resonare sub armis

Gaudet, et e celsa immoritur spectare fenestra;

Pingit acu tamen, ut credas mugire iuvencum,

In coeno grunnire suem, crepitare cicadas,

60

Vt, modo cum geminos filo discrevit amores,

Hunc certare avibus risu mitem et tamen alis

Saevire et tacitum stillare in corda venenum,

Illicet insolitum volucres sentire calorem,

Illum arcu facibusque trucem mansuescere in haerba,

65

Sed furtim celeres oculis iactare favillas,

Illicet incensos errare per avia tauros.

Est inter natas foecundae prima Labullae

Nomine Formellis: non hac felicius hortos

Vlla colit, nulli concedit munere fusi,

70

Seu ducat linum, seu mollis vellera lanae,

Serica seu digitis promittat fila magistris,

Aurea seu nivea texatur bractea dextra:

Felix sorte sua, nymphaque beatior omni.

Illi secretis fons est nitidissimus hortis

75

Pomonis donum, matris tutela Labullae,

Matris Hamadryadis; et amavit hanc quoque Pomon,

Pomon avus Fragolae, atavus cerealis Acerrae,

Vitiferaeque abavus non certa prole Casullae.

Centum habet hic neptes centumque e stirpe nepotes,

80

Formellis sed cara illi; non advena fontem,

Navita non sitiit, avido quin captus amore

Deserat et patriam et fessos aetate parentes.

Virginis haec nunc fida comes thalamoque ministrat

Et forma intoleranda et pictis alta cothurnis,

85

Quos illi suit ex auro miniosus Aluntas,

Blanda tamen facilisque et amata ad munera comis.

Mille adsunt huic deliciae et bona commoda ruris;

Vna mihi invidiae est cornix, cui noctua Bauli

Cesserit atque oculis Sabuloni gracculus albis.

90

Haec et: "Have formosa et hera o mihi cara" salutat,

Observansque fores: "Quis, ait, nunc hostia pulsat?"

Macron

Cedam ego turturibus nigris nostraeque columbae,

Sitque semel vidisse deam.

Lepidina

                                                     Vel cesseris alno,

Ad quam defossi centum illi ex aere trientes

95

Servantur. Nunc illa domi parat anxia lactis

Candentem florem misto et cum melle farinam,

Mox subigit succincta sinum, nudata lacertos

Praestringit violas albas et lilia cana.

Parthenope tum culta manus miratur: ibi illa

100

Lacteolas et thyrsiculos et oluscula signat,

Inde latet forma nimiumque et dote superba.

Verum age et hoc, coniux, (fas est) requiesce sub arcu;

Nam defessa traho vix genua, et inepta canistri

Sarcina me gravat, et clivo sudavimus ambo,

105

Nuper et hic cecinisse ferunt Meliseon et aegras

Solantem curas nec mitia fata gementem

Phosphoridos natae: en hic e turribus altis

Fistula dependet, saevi monumenta doloris,

Signaque certa manent, numerique per ora feruntur:

110

"Phosphori nata, quis heu, quis te mihi, Phosphori, ademit?

O mecum, o salices, mecum o lugete, myricae."

Macron

Quin, age, pone et honus, et membra labore relaxa,

Iam gravida es, Lepidina, et honus grave languida defers.

Hac quoque pompa venit, via nec capit ipsa Napaeas;

115

Hic licet et spectare una et requiesse sub umbra.