Giovanni Gioviano Pontano eglogae 3

Testo base di riferimento: B. Soldati, 1902

Cura dell'edizione digitale: M. Montalto


Maeon.
Syncerius et Zephyreus pastores queruntur
apud sepulcrum Maeonis; mox a dolore
in voluptatem conversi amatoria ac pastoralia
quaedam canunt. Sub ipsius autem Maeonis persona
Pauli Artaldi medici mors deploratur

Syncerius

Ipse vides, quo tot, Zephyree, inventa sepulcrum

Cuncta tulit: superat vix, ah, vix est super umbra.

Zephyreus

Synceri, non umbra diu, non fama, nec ipsa

Exstabunt monumenta; rogo vix pauca supersunt;

5

Mox eadem nox obscura caligine condet,

Quae tumulo circum increscunt virgulta vel alto

Ignea vis excussa polo, aut manus improba perdet,

Ossaque nuda solo sparsa atque ignota iacebunt;

Ne post ossa quidem, nec fabula Maeonis ulla.

Syncerius

10

Haec igitur, Zephyree, dies? Haec summa laborum est?

Quin potius, quoniam nulli sunt Maeoni sensus,

Maeona nec lacrimaeve iuvant aut carmen, eamus.

Ara, vale, cineres magni pastoris havento;

Nos, Maeon, nos te aeternum salvere iubemus.

Zephyreus

15

Discedens ego, terra, tibi, quae Maeona servas,

Et desiderium et lacrimas meaque oscula linquo;

Te Zephyri foveant molles, te lenior aura,

Maeonis et de qua frondescet amaracus urna

Vsque fluat liquor ille tibi, quo vulnera et ipse

20

Sanabat, quo Naiadum comebat et ora,

Fundebatque deum ambrosiam per rura, per hortos,

Aeris et medica purgabat ab arte venenum,

Quo fuit et silvis olim tam notus et urbi,

Et fama superavit Ocrim iugaque alta Matesi.

25

Ipse vale aeternum, Maeon, mihi maxime Maeon.

Syncerius

Nunc agedum, tenues calami, mea dulcis arundo,

Dii coelo, terris umbrae, nos lenibus auris

Cantantesque fruamur et ocia laeta sequamur.

Cura olerum studiumque haerbarum artesque medendi

30

Viventem iuvere expressi et Maeona succi,

Me compresse iuvant labris labra; Phylli, venito;

Ipse inter frondes coryletaque densa latebo.

Zephyreus

Oscula me suppressa iuvant; mea Lychni, maneto

Qua platani strepit umbra, sonat leve murmur aquai.

Syncerius

35

Non me tam levat aura Canis sitientis in aestu,

Spirat Acilla suo quam quod de pectore anethum.

Zephyreus

Me risus fovet, aura Philaenidis, aura cachinni,

Sordeat ut Philomela apiumque ad saepta susurri.

Syncerius

Vidi ego picta manu selectaque fraga legentem,

40

Innuit et mihi, serta deus dum stringit in umbra:

Hic ibi tum foemur hirsutum setosaque menta

Obstupui atque oculos fruticoso in margine fixi.

Zephyreus

Vidit me dum poma lego arrisitque legenti,

Et dixit mihi Nais: "Amant et poma Napaeae."

45

His ego tum implevique sinum obstupuique papillas

Pectora dum limis oculis et colla pererro.

Syncerius

Suave per aestatem, ad fontem stat ubi unda, canorum

Agmen et argutas ranarum audire querelas,

Vellera tum crispantem et cornua lata moventem

50

Cirronem spectare, salit dum terga Macillae,

Mox Rufam, mox Albigenam, mox Thyrsan et Hypsan,

Ac iusta residere, cui tua gaudia narres.

Zephyreus

Suave per hibernum frigus, dum nox silet, ipsum

Ad foenile boum murmur, cum ruminat omnis

55

Grex simul et pastae suspirant pignora matres,

Audire, et saturi distenta sub hubera foetus

Dum ludunt, petit hic socium, fugit ille petentem,

Atque una recubare, cui tua pectora iungas.

Syncerius

Hic aries villosus et hirtis cornibus, aure

60

Quadrifida, cui tergemini lato inguine testes

Horrescunt, hic ipse aries gregis omnis et omnis

Virque paterque gregis; patrem hunc foetura fatetur,

Admissura virum; spes est gregis omnis in uno.

Zephyreus

Miraris taurum hunc; patrem hunc Lucania et unum

65

Iactat habetque virum; armenti laus omnis in uno est.

Ducit ab herculeo genus et cognomina tauro;

Hunc Dryades mirantur, amatque et deperit illa,

Quae facie tauros, oculis capit aurea cervos.

Syncerius

Sit modus, o Zephyree: instat nox, ite capellae,

70

Ite et oves; age coge, Lacon, age coge, Lycarba,

Latratu et revoca, cessit qui a matre, iuvencum.

Zephyreus

Synceri, hoc age, lecta sinu dum mespila condo,

In thyrsum dum sorba suis cum frondibus apto.

His gaudet tua Sila, probat mea Rufula sorbum.

Syncerius

75

Eia eia, Saturisca, domum, ad praesepia nota,

Quid segnes? Eia ite, eia; nox advenit, eia,

Ite domum; insidiis nox opportuna luporum est.