1. de Musae luctibus

Musa mihi fuerat lachrymosis plena querellis,

      Materiam Musae sed mea fata dabant.

Portabat tunicam pullo mea Musa colore,

      Quam soror Hectoreo detulit in tumulo.

5

Et semper croceos lacerabat Musa capillos,

      Fecit ut in ficto protinus Anna rogo.

Illa gemens nitidos turbabat semper ocellos,

      Sicut in Hypoliti funere virgo sacri.

Liquerat Aonias tristis mea Musa choreas

10

      Montibus in rigidis carmina moesta canens.

Intima saepe dabant moestas suspiria voces

      Et repetens missos reddidit echo sonos.

Cum dea suspirat, repetens suspirat et echo,

      Echo simul tanti plena doloris erat.

15

Tityrus ad Musam coepit properare gementem

      Et gregis oblitus ferre volebat opem.

Te, Corydon, linquens formosus currit Alexis

      Et doluit lachrymis vulneribusque dee.

Sole sub ardenti stupide tacuere cichade,

20

      Facta videbatur Musa cichada gemens.

Buccula mugitu temptans succurrere flenti

      Non potuit madidis moesta levare genis.

Sicut ad Orphei cytharam venere canori

      Saltantes pecudes: multa capella, boves.

25

Plurima venit .apis tenui sine murmure mirans,

      Compatiens querulis luctibus atque modis.

Myrmidonum semen, magni formica laboris

      Admirans posito pondere sistit iter.

Vndique depicte volitabant nanque volucres,

30

      Corripuit pictas moeror acutus aves.

Fecerat infoelix lachrymoso carmine Musa,

      Fecerat et querulo magna theatra sono.

Illa dolens cecinit toto mirante theatro

      Nec prius urentes sic tulit illa sonos:

35

"Illa ego Pyerio fueram laetissima prato

      Inter delitias blanditiasque sacras.

Hei mihi, nunc cogor rupes habitare rigentes

      Inter barbaricos Tarthareosque choros.

Illa ego gaudebam lauro sacroque corymbo,

40

      Candidulis etiam purpureisque rosis,

Hic ego sed video densas sine gramine spinas,

      Hic sterilis nimium semper havena riget.

Illa ego Castalios didici libare liquores,

      Ferre etiam nostris laurea scerta comis.

45

Monte sub hoc sterili limosam cerno paludem,

      Sola ligustra videns iuniperosque gemo.

Inter et Aonias comites ridere solebam

      Et Charites inter ducere laeta choros.

Saxa mee socie, turbat mea gaudia luctus

50

      Et modo sunt Charites lachryma multa mee.

Edo mei luctus causam causamque doloris

      Et me Pegaseos deseruisse choros.

Causa mee magne Musa est neglecta querelle

      Et mala quae dudum noster alumnus habet.

55

Dormitans fuerat Parnaso in monte satelles,

      Pluribus ex aliis qui mihi carus erat.

Hunc ego servabam foelicia pocla ministrans,

      Nectar et ambrosias pollicitansque dapes.

Munus in Aonio sacratum vertice portans:

60

      Hoc tibi, dicebam, forte Camoena dabit.

Perfidus ille tamen Musam neglexit amicam,

      Perfidus atque aliam coepit amare deam.

Quid, rogo, pontificum prestabant iura poete?

      Nil nisi cum studio tedia magna gravi.

65

Ast ego prestabam placidos sine fine vigores,

      Vatibus est doctis Musa iocosa suis.

Quid, rogo, cum Baldo civilia iura docente?

      Arguit hic alios arguiturque simul.

Nescio quid faciat Dynus, legumque magister

70

      Bartholus a Saxo saxea verba dedit.

Sed Maro Virgilius noster sine fine poeta

      Vivet in Elysio, Mantua sacra, iugo.

Naso, poeta sacer, vivet gaudente Corinna,

      Cum Nemesi vivens ipse Tibullus erit.

75

Est faciens vigilem legalis cura studentem

      Et docet in tenues arma movere reos.

Hesperus in studio discentes iura relinquit,

      Lucifer intentos invenit atque viros.

Lex hominum vexat, tenebroso carcere punit,

80

      Imperio legis carnificesque necant.

Musa colit facilem Phoebo cantante quietem,

      Et fugit argutum blanda Camoena forum.

Ennius, Aonio dum iam dormisset in antro,

      Numina cum flammis sensit, Homere, tuis.

85

Sensit et Ascreus dulces in fonte Camoenas,

      Pegaseis quando protulit ora vadis.

Quid iuvat egregiam vati liquisse Camoenam

      Et sine deliciis aspera iura sequi?

Certe ego, cum miseri verso mala fata poete,

90

      Semper ut infoelix turtur amara gemo.

Certe ego Castalios liqui mea gaudia campos

      Atque dolens rigidum cogor adire locum.

Sum nimium certe vatem miserata dolentem,

      Qualiscumque mihi perfidus ille fuit.

95

Perfidus ille fuit, quia me contempsit alentem

      Et quia me potuit deseruisse deam.

Nec voluit prorsus me Musam temnere vates,

      Musa quidem partem vatis amoris habet.

Diligit Erigonem, sed Musam fingit amare,

100

      Succedente tamen pellice nullus amor .

Sensit ob iratam vates mala multa Camoenam,

      Sensit et ultricem saepius ille deam".

Dixit et assurgens subito lachrymosa volavit

      Immemor Aonidum Castaliique vadi.

105

Cuius et ad motum fugiebat picta volucris

      Et tacuit repetens echo sonora sonum.

Totaque turba, deam postquam videre volantem,

      Ad loca iam redeunt servitiumque suum.