6. ad Borgiacos nobilitas et
origo domus Estensis
Tu qui Borgiaco satu nitescis,
Vnde Estense genus fluat requiris,
Iunxit copula quod tibi Thalassi:
Hoc est Italiae genus vetustum,
5
Gentis Dardaniae decora proles,
Quondam Antenoreae comes cohortis,
Quae sedem Patavi locavit urbis,
Nomen contrahit oppido sed illo,
Quod clari Veneti vocant Ateste
10
Et nos nunc male nominamus Este,
Estensis decor altus unde fluxit.
Cuius moribus et nitore capta
Et clara probitate sanctitatis,
Hanc Ferraria delicata gentem
15
Ad se pro meritis vocavit ultro
Et tantae dominam vocavit urbis:
Quae tot secula lapsa iam, tot annos
Tam illic omnia lance rexit aequa,
Vt Ferraria noscat atque dicat
20
Estensis sine principis corona
Non se vivere posse vel per horam.
Maiores taceo, patres avosque
Et claros atavos ducesque magnos,
Quorum nomina, gesta, facta, laudes
25
Magnum connumerare pondus esset.
Ad sponsi redeo patrem novelli,
Quem natum domus Herculem vocavit,
Tanti nominis incitata fama,
Saevos Herculis ut ferox labores
30
Omni tempore sustinere posset
Et splendesceret arte militari.
Quod non augurium fuisse vanum,
Gentes Italicae sciunt probantque
Et testis Veneti furor senatus,
35
Huius iam toties repressus arte,
Nec non Parthenope sacrique manes
Alfonsi veteris piique regis;
Sed Martis proprias tacebo laudes:
Nil hoc sanctius esse veriusque,
40
Nil hoc gratius esse fidiusque
Nostro tempore vel potest videri.
Est quam maximus hic quoque architectus,
Quod Ferraria tam novata monstrat
Et tam conspicuis recincta muris;
45
Huic par denique nemo comperitur,
Quavis vel melius refertus arte.
Cui quondam Helionora regis illa
Nupsit filia magna Ferdinandi,
Qua non vel Sypelea mater olim,
50
Non faecundior illa, quae maritum
Hercei Iovis ante luxit aras:
Natorum grege quippe perbeata,
Alfonsum dedit atque Ferdinandum,
Sysmundum, Hippolytum atque Cardinalem,
55
Inter qui rutilos micat galeros
Quantum Lucifer inter astra fulget.
Quorum maximus et decore primus,
Cui Lucretia Borgiana iuncta est,
Tota quae veluti favente nupsit,
60
Tota sic abiit dolente Roma.
Binas edidit illa sed puellas:
Quarum iungitur una Mantuano
Gonsagae domino, nitore tanto
Vt non inveniat parem, sed ipsa
65
Ipsam se superat, gravis, modesta,
Prudens et facilis, decens, venusta,
Illustris, pia, iusta, cauta, solers
Et cunctis Isabella liberalis;
Magnis altera copulata regnis,
70
Insubris ducis et benigna coniux,
Vero nomine dicta iam Beatrix,
Vxor quae poterat virum beare,
Ni Lucina manus favens negasset
Et stamen nisi Clotho sustulisset.
75
Estensis brevibus genus vetustum
Gentis diximus atque gesta verbis,
At si quid tamen absit ad decorem,
Id Lucretia Borgiana portat.