Cantalicio Borgias, 9

Testo base di riferimento: A. Altamura, 1940

Cura dell'edizione digitale: E. Pecalli


9. epithalamion in nuptiis
Fabii Vrsini et Hyeronimae Borgiae

Liberi patris Paphiaeque proles,

Qui colis celsas Heliconis arces,

Huc ades laetis redimite sacra

Tempora sertus.

5

Virginum praesens Hymenee raptor,

Diripis quas tu gremio parentum

Solus ad sponsi thalamos paratos

Non sine fletu.

Huc ades, fulcri venerande custos,

10

Noctis obscuris inimice furtis,

Huc ades tantam celebrare laeto

Carmine lucem.

Iungitur nostris generosa proles

Borgia Vrsinis, prospera venire,

15

Iungit Vrsino Fabio sororem

Borgia noster.

Tu, soror magni Iovis atque coniux,

Sic Samos felix tua cura vivat,

Huc ades, Iuno, pia nuptialis

20

Pronuba lecti.

Huc ades, mater nivei pudoris,

Crinibus saevae positis Medusae,

Orta de magni Iovis o profundo

Vertice, Pallas.

25

Tuque tam laetam, Cytherea, lucem

Suscipe: ingrata est sine te voluptas;

Huc ades sacris comitata triplex

Gratia nymphis.

Tuque, sermonis sapiens repertor,

30

Mercuri, Phoebo comitatus, adsis;

Bacchus et tecum properet decoris

Cornibus audax.

Sint procul turbae furialis angues,

Sint procul cantus volucris sinistrae,

35

Sit procul livor, magnaeque sortis

Carmen et herbae.

Ante formosae faciem puellae

Spineas et tu gere casta tedas,

Omen et votum sobolis futurae,

40

Patrima proles.

Sparge nigrantes hederae, corymbos

Necte felices foribus coronas,

Necte: iam gestit nova nupta fortes

Ire sub arctus.

45

Iudicem qualem Phrygium petivit

Alma devictis Erycina dives,

Talis ad sponsum properat venire

Borgia virgo.

Ite vos cunctae, precor, o puellae,

50

Obviam intactae, thalamumque sacris

Sternite auleis; pueri, nucesque

Spargite tectis:

Virginem sed ne pudeat mariti,

Cuius amplexus cupit illa iam iam

55

Ocyus casti veneranda sumat,

Flammea vultu.

Tuque iam, quaeso, nova nupta prodi,

Namque te felix Fabius moratur,

Non secus, quod qui sitiens anhelat

60

Flumina cervus.

Quos ibi lusus et utrimque pugnas,

Quos ibi nexus, Hymenee, cernes,

Quum peroptatae Veneris sonabunt

Classica Martem.

65

At palestri tali nova nupta prodi,

Virgo, quid tantum trepidas theatrum?

Par pari, per quod pariter marito,

Strenua reddes.

Nam velut nexu steriles tenaci

70

Vinciunt ulmos steriles sequaces,

Vinciet pugnax tua sic lacertis

Colla maritus.

Inter, o felix nova nupta, cunctas

Quas Valentinae genuere matres,

75

Quas vel insignis genuit puellas

Betica tellus;

Coniuge o tanto, nova nupta, gaude:

Non habet talem spatiosus orbis,

Non habet talem genitrix virorum

80

Roma maritum.

Cerne divinos, nova nupta, vultus

Phosphori, ut vincant radios micantes

Aspice, ut vincant speciosa lucem

Lumina Phoebi;

85

Vis ut informet generosa pectus,

Aspice ut Quintum referat morantem,

Vt vel Vrsinos referat decora

Fronde vetustos.

Sola tanto fueras marito

90

Digna: quae cunctas superas maritas

Lumine, ut nocti superat minores

Cynthia flammas.

Sed dies cedit: redeunt tenebrae,

Vesper adventat, nova nupta prodi.

95

Ire quid cessas, precor, ad beatae

Proelia noctis?

Stat vir accinctus foribus Thalassus,

Carmen ut dulci moduletur ore:

Iam tuas pridem resonans paratus

100

Dicere laudes.

Virgo, quid cessas bona? quid moraris?

Iam sales turbae resonant iocosos,

Iam tibi optatum reseravit ampla

Ianua limen.

105

Virgo quid cessas bona? quid moraris?

Sol ad occasum ruit, advenito:

Pronuba optatum tyrio paravit

Murice lectum.

Sponse, iam prodit: nova nupta, gaude;

110

Desine optatam cupidus morari.

Ecce, quae iam te faciet beatum,

Virgo propinquat.

Cerne demissam faciem pudore,

Cerne manantes lachrymas ocellos;

115

Desinas sed tu lachrymare, virgo,

Desine flere.

An tibi raptum lachrymas pudorem?

An times pugnae Fabium paratum?

An tibi tales potius ministrant

120

Gaudia fletus?

Sive ne sponsum rapiant latinae

Tam tibi charum trepidas puellae?

Sive quod sera lachrymas subisti

Tecta mariti?

125

Ille desertor, caveas timere,

Non erit; virgo, caveas dolere.

Namque servabit tua, crede, semper

Castra fidelis.

Intrat en sponsi nova nupta limen;

130

Flammeum tandem, nova nupta, tolle;

Et tibi zonam Cupidi recingat

Dextra mariti.

Ite felices thalami sub umbram,

Coniuges clarae sobolis parentes;

135

Vivite, et vivax utriusque tarde

Forma senescat.