Michele Marullo hymni naturales 2, 1

Testo base di riferimento: A. Perosa, 1951

Cura dell'edizione digitale: Ketty Peruch


1. Pani

Divae, supremi progenies Iovis,

Tuque, o choreae, Pieri, dux sacrae,

Sortita frondosum cacumen,

Calliope, nemorosi Olympi,

5

Adsis canori pectinis arbitra,

Sive hoc sub antro sive sub ilice hac

Motura concentus loquaces,

Dum medio tacet aura sole,

Quos foeta tygris, quos leo Parthicus,

10

Mixti maritis innocui gregis,

Mirentur, offensae prioris

Immemores solitaeque praedae,

Ruptoque praeceps Arnus ab aggere

Sistat citatum cursibus impetum,

15

Longis et ad vocem resultent

Carminis aeriae cupressus:

Seu tu Gigantas fulmine praepeti

Coelo repulsos dicere seu velis

Cantare Latonae potentem

20

Progeniem celeris sagittae

Seu bellicosae Pallados aegida

Victas et urbes seu potius iugis

Gaudentem intonsi Lycaei

Pana, vagi pecoris magistrum,

25

Qui per nivosi devia verticis,

Qua nulla presso stat pede semita,

Rupesque inaccessas capellis

Virgineas agitat choreas,

Novisque semper concitus ignibus

30

Blandum novena cantat arundine,

Auditus a primis Eoi

Sedibus Hesperio colono,

Quod nec virenti tecta sub arbore

Aequet volucris garrula nec citas

35

Cantando consuetae morari

Voce rates triplici puellae.

At, cum renidens Hesperus os sacrum

De matris unda Tethyos extulit

Spargitque Lethaeos per orbem

40

Nox tenebris adoperta somnos,

Tum vero quantus coelicolis patet

Modo huc citatis curribus, huc modo,

Quaecunque sub coelo salubri

Mente pater peragrat fovetque!

45

Quem pone longo scilicet ordine

Ingens deorum subsequitur chorus,

Censi sub undenis magistris,

Aede bonam remorante Vestam;

Donec sereni verticibus sacris

50

Accepti Olympi, corpora de via

Lassata succussuque longo

Ambrosiae dapibus refirmant:

Illic vicissim nunc epulis diem

Terunt, soluti morsibus asperis

55

Curarum et insomnis querelae,

Nunc pateras iterant capaces,

Largoque blandi nectare carminis

Donante vires, te recinunt patrem

Terraeque ventosique Nerei,

60

Pan bone, te genialis Aethrae.

At ipse inertis nunc pigra machinae

Fulcisque alisque et foedere mutuo

Triplex et hinc triplex per artus

Fusus habes agitasque molem,

65

Nunc consonanti dissona semina

Quiete firmas, nunc nitida infimis

Diversa non una catena

Consolidas et aquarum et aurae,

Nunc plena Baccho pectora fertilis

70

Chaos tenebris multivolum explicas,

Nunc caeca tot mundi malignis

Membra modis operosus ornas,

Cunctisque largus, nec tamen ullius,

Fixis coherces omnia legibus,

75

Nec fine finis nec priore

Seminio, pater omnium idem.

Salve, deorum maxime, Pan pater,

Pan rite et idem rite Diespiter,

Molisque securis caducae

80

Da, pater, ingenium salubre.