Nicodemo Folengo elegiarum liber, 12

Testo base di riferimento: C. Cordié, A. Perosa, 1990

Cura dell'edizione digitale: Daniela Marrone


12. queritur in deos quod in frondem oleae
mutari non possit qua Serena plurimum
delectabatur cum illa esset irata

Dii procul immemores penitusque cremantibus aris

      Difficiles, cur me nil mea thura iuvant?

Cur varia misero specie quandoque resumi

      Non datur et Driopes fallere sorte viros?

5

Cur ego pallenti circundare pectus oliva

      Iam nequeo, ut tecum, lactea gemma, forem?

Frondibus his tua sunt compta atria, frondibus ornas

      His lectum, muros, scrinia, pensa, fores;

His cingis palmas, his stringis, vita, lacertos

10

      Inque sinu gaudes serta pudica geri.

Ah quotiens digito cinctus, nunc ubera, nunc os,

      Nunc premerem quae non multa referre licet,

Pectore nunc niveo teneros delapsus in artus

      Errarem, sed nec semper oliva forem!

15

Gaudeat Alcidae quod tempora populus ornat

      Exultetque dei cornibus uva sui,

Coelicolum iubilet regi gratissima quercus,

      Sit Paphiae myrthus fronte superba deae,

Casta sagittifero tumeat Peneis amore,

20

      Turrigeros laudet pinus amata focos:

Te magis umbra iuvat Tritonia, te fovet inter

      Gaudia victorum frons numerata ducum.

Vive, precor, felix, palmes clarissime, nec te

      Concutiant summo fulmina missa Iove:

25

Non tibi Threicius Boreas, non grandinis ictus

      Vim ferat aut rigidi rustica dextra senis;

Non te Mulciberi scaevissima ledat abacti

      Flamma, nec hostili lancea torta manu;

Non pecus horrenti morsu, non falce puella,

30

      In te non tenera scaeviat ungue puer.

Cresce diu longumque polos intacte per aevum

      Iunge puellarum mox celebrande choris,

Iunge celer: te Faunus amat, tibi nympha calores

      Arcet et assiduum sistit Anubis iter.

35

In te dona ferent, in te pia vota nepotes,

      Teque colet caeso victor ab hoste furens;

Te rude donabit miles, tibi navita iunget,

      Improba cum Scyllae fugerit ora, focos.

Vive, precor, miserumque tuo devolve poetam

40

      Cortice, ut optato stringar ab ore semel.

Heu heu, cur superos coeptis accire nefandis

      Vrgeor et foliis credere membra lubet?

Cur magis haec teneris subeunt amplexibus et me

      Impia crudeli temnis amore diu?

45

Quid iuvat assidue tumida consurgere fibra

      Invidaque aerumnis corda iuvare meis?

Quid miserum, quaeso, laceras? quid perdis inanes,

      Lux, totiens noctes? quid mihi dura manes?

Dii facerent humili visu crudelior esses

50

      Mitibus aut saltem mens foret aequa genis:

Certe ego non placidi fallar sub imagine vultus,

      Nec mens ardentes ludat iniqua faces.

Me miserum, quid amica fugis consortia, quid ve

      Absenti mavis sola iacere viro?

55

Mancipii miserere tui quod diripis: in te

      Fixit Acidalius pectora lapsa puer;

Tu bona, tu requies, mea tu solacia, tu pax:

      In te poena omnis gaudiaque ipsa iacent;

Tu cordis regina mei, tu sola voluptas:

60

      Lusus ibi et cantus deliciaeque sedent.

Te vigil evolvo, somnis tibi brachia tendo

      Inque tuis errat laudibus usque fidis.

Flecte feros animos et tu quoque disce potentis,

      Qui miserum vinxit, iussa subire dei;

65

Excute duriciem, gelidam iam suscipe servum,

      Excute: cur falso ludis ab ore preces?

Cur nivea tractare manu iuvat undique pacis

      Signa, nec, heu, mores suscipis inde novos?

Pellibus accinctus flavis Tirynthius omni

70

      Ceu ferus emicuit victor in orbe leo;

Tectus apro Oenides violentior irruit et vi

      Iuvit Achilleos cassis equina pedes.

Ah, precor, aethereos vultus miserare, nec haerba

      Coelicolum miti ledere castra velis;

75

Non haec bella iubent insignia: parce furori,

      Parce, precor, nec te victus in arma vocet.

His pius Ausonia rex sede quievit opesque

      Tutior Arcadica sumpsit ab urbe novas;

His omnis semper posuit discordia nubes

80

      Inque ruit iuncta protinus ora manu.

Tu fac idem placidaeque fero cole pectore mores

      Arboris aut mites pone superba comas.