5. ad Valerium Superchium Pisaurensem:
in eos qui sermonum vim parum inspectant
Sunt, Valeri, quibus hoc opus, ut tenue, illico cunctis
Spernendum doctis videatur, et ipse etiam, qui
Sermones humili affectem distinguere versu
Diductos facili puroque ex ore, nec ullam
5
Splendoris speciem quaerentes, donec aperte
Extra depromat animus, quod concipit intra.
Quis ego sic quanvis assentiar, ut mihi nullam
Hinc laudem studeam conquirere, non tamen ab re
Nunc fuerit brevibus verbis fortasse referre
10
Quod domino quondam prudens cocus. Ille saporum
Per modulos omnis concinnam reddere coenam
Curarat, licet huic nulla haud nostratia inessent.
Hic vero, tanquam fatua insint omnia, quaeque
Forte adspernabatur. Cui cocus: "Aut, here, non est
15
Nunc stomachus bene habens tibi, vel non haec sapiunt, quae
Externo monstri nullo condita sapore,
Grata valentibus esse solent, et profore sanis."
Sunt igitur qui non aliud sibi prorsus adoptant
Quam numerum ac strepitum verborum magna sonantum
20
Atque parum intro aspectant, nec qui sensus in illis
Claudatur, qualesve trahat, quibus haereat apte,
Attendunt, ut non aliena in corpore membra
Consistant, verum simplex videatur et unum
Quod loqueris nec non pure nitideque relatum.
25
Atque ideo repens per humum sermo et bene cultus,
Cui gravis atque ferax morum sententia subsit,
Sordibus expleta tantis non aure probatur.
At docti, quales et frater grandior et tu
Atque alii, quos nunc numero comprendere non est,
30
Hunc admirantur quotiens expendere secum
Secreti tanquam divina poemata possunt.
Et nos, siquid amor Musarum proficit, illhuc
Parvi nonnunquam descendimus altaque supra
Spectantes ima tenues in valle vagamur.
35
Quanquam, o si dudum, quod iam mens augurat, unquam
Advenient sperata meis alta ocia votis,
Forsitan et sacri tentabimus ardua collis
Culmina secretum per iter, qua pergere paulo
Ante ausi, tantum progressi venimus, illhic
40
Hos ut dictarim sub amici nomine versus:
"Regia magnanimum proles invicta parentum,
Qui tibi nunc surgunt iuvenili in pectore sensus
Quodve animo exagitas opus, et quae facta, perenni
Tempore quae vigeant, tecum meditaris et alto
45
Inquiris studio, nulli cessure priorum."
Et reliqua his forsan non dissona quae, puto, nosti,
Et quae nunc, monitu Franchi, de vertice tanto
Rettulimus tumidi, nec enim sermonis erat res
Exigui, nec humi serpentis vallibus imis,
50
Cum primo affatur genitum de sanguine regum
Hesperiae, sacro quem quondam e fonte levarat
Illhic romanae dum magna negocia sedis
Tractaret; nuncque illi gratetur, quod abunde
Fulserit in nitidis praepes victoria pennis.