7. ad Iulium, servi perrari prosopopeia

Si vacat interdum per tanta negocia, Iuli,

Quae geris exigui non nil audire parumper,

Hoc tenui sermone velim tibi pauca referre,

Vtpote qui cupiam rationem reddere vitae

5

Exactae domino servus bonus atque futurae

Quod superest quonam studeam traducere pacto.

Hic igitur placidam, quaeso, mihi commodet aurem

Quae nunc, quae semper tibi erit clementia cordi.

Ex quo me puerum pater huc accedere iussit

10

Prudens ut tenerum primis formaret ab annis,

Ex illo tantum teneor virtutis amore

Atque adeo illius presso vestigia passu

Insequor, officio nulla ut per tempora desim

Quin illi insistam semper, ne transfuga partes

15

Inferar adversas neu certa relinquere signa

Imperer, a recta paulum inclinare coactus.

Hinc mihi perpetuus circum praecordia fervor,

Exiguae quanvis maneant, intendere vires

Semper avet, quibus ipse queam per condita rerum

20

Involucra expediens atque extricatus abire.

Dulcibus hinc etiam Musis incumbere certa

Lege iuvat, seu cum gravibus dissolvere curis

Pectus iners studeo, seu cum perfundere mentem

Est opus illecebris et honesto inspergere ludo.

25

Nec minus interea gratum est si, quantulacunque

Sedulitas nostra est, omni tibi tempore servit,

Si quoque et huic glebae iam nunc inducere semen

Instituo, unde mihi spes est non vana tuarum

Mox rerum similem cumulo desumere frugem.

30

Hic mihi continuus vitae tenor, hunc mihi semper

Ipse Deus, quo me voluit consistere, servet.

Nec mihi sit potior via quam quae tramite recto

In tua, si quicquam declinem, iussa reducit,

Ne quod forte levi formicae contigit olim

35

Arguar exemplo illius vitare nequisse.

Haec igitur mores hominum mirata, quod uno

Saepe loco nequeant contenti degere, verum

Nunc has nunc illas mutare et quaerere sedes

Constituit secum peregre semel ire per orbem.

40

Et iam nescio quot spacii prorepserat ulnas,

Cum caput ecce nitens detracta pelle caballi

Offendit spectatque admirans, moenia magnae

Vrbis ceu videat, circunque hinc fertur et illhinc

Atque aditum quaerens tandem multa ingreditur vi.

45

Nec momenta trahit brevis aevi cuncta pererrans

Indefessa, petit donec perplexa latebras,

In quibus esse solet sedes non aequa cerebri.

Tum vero laeta inquit: "Et est haec regia summi

Principis, et nullis abitatur gentibus, ergo

50

Nostra erit." Atque animum mox concipit et sibi iam tum

Dives et inventi regni regina videtur.

Verum ubi nox illam admonuit potusque cibique,

Sperataeque simul sensit vacua omnia frugis,

Mane cavum repetens regalia munera ridet

55

Et se, tam fatue sibi quod tum credidit, odit.

Haec adeo permulta valent ad commoda vitae,

Parvula sint quanvis, neque enim non ulla putandum

Auxilia interdum e tenui contingere posse.

Extentos in casses brutorum inciderat rex

60

(Non multis nunc te, brevis est fabella, morabor):

Hunc forte intorto exiguus mus fune revinctum

Quadrupedem et toto porrectum invenit in antro,

Cuius opem implorat supplex leo, at ille capessit

Iussa lubens domini, prope adest et vincula rodit.

65

Hic abit et grates, poterit siquando, referre

Pollicitus, parva vi magna pericula vitat.

Illhuc nunc redeo, primus defluxerat unde

Iam sermo. Haud ullis opibus pervincere quisquam

Posset, uti longo durati tempore moris

70

Tantillum imminuam, primum ut non prosequar omni

Cura, opera, officio teque et tua iussa, sereno

Aspicias vultu modo me; deinde optima siqua

Apparent, non usque velim pedibus manibusque,

Vt vetus est, et adire et complecti, ut mihi vires

75

Spirarit modicas natura atque auxerit usus.