58. Nenia ad Petrum Petrarcham,
in extremis laborantem

Imbribus uda piis spargebam lumina tristis

      Nuper ad aegrotum corpus, amice, tuum.

Tu modo certa tuae stringebas limina vitae,

      Heu tibi fatiferae quae statuere deae.

5

Et modo maesta mei tandem suspiria cordis

      Excipis, invito lumine quemque notans.

Dulcis amor tibi erat nostros cognoscere fletus,

      Sed tamen incassum, membra gravante malo.

Mors aderat Stygio cum remige saeva, profundus

10

      Et sopor, exesa cum face dira soror.

Astiterat comitum fidissima turba, sorores,

      Mater et heu fratris pectora cara tui.

Astiteramque tibi pro caro pignore matris

      Ipse ego, qui socius, qui tibi frater eram.

15

Hi lacrimis, gemitu, summissa voce profusis

      Questibus obruerant teque tuumque torum.

Ast ego voce magis complebam tecta, remissis

      Ordinibus, mens ut rapta dolore solet:

"Quo fugis? - exclamans; - patrias ne desere sedes;

20

      Moenia neu studiis consolidata tuis!

Quis remanet iusti custos, servator honesti?

      Quis pius aut constans, ore disertus erit?

Te sine, Petre, decus mutum, facundia nusquam;

      Gloria nodosi te sine nulla fori.

25

Orba iacent sine te Musarum numina; Phoebo

      Sordet inauratam sollicitare chelym.

Vrbis adaucta tuae servasti moenia prudens:

      Quassa cadunt humeris exonerata tuis.

Heu domus alta ruit, domus inclinata recumbit;

30

      Quo fuerat maior, hoc erit illa minor.

Quid faciam sine te? Facient quid cetera: matres,

      Maesta parens, comites innumerusque cliens?

Omnia te meritis lacrimarum fontibus urgent,

      Et crepitant flammis ultima dona tuis.

35

Martia non tantum deflevit Roma Camillos;

      Pompeios, Brutos Aemiliumque Numam.

Hectoreum corpus tantum cum fregit Achilles,

      Laomedonteae non doluere nurus,

Turba tuas quantum lugebit moesta favillas,

40

      Concipiet quantam mentis amaritiem."

Haec ego. Tum tacitis respondet vocibus ille:

      "Quid quereris? Fletus comprime lora tui!

Credideras forsan per saecula vivere cunctos

      Semper et in terris terrea membra fore?

45

Nil facis! Euge meam tandem vexare quietem

      Desine; cuncta trahunt quae sibi fata, sequor.

Falleris. Atra suis mors omnia versat habenis:

      Illa rapit iuvenes et rapit illa senes.

Divitis unda Tagi non illam frangit, Orontis

50

      Balsama, non flavo lumine chrysolithos.

Illa nec ostrinas vestes nec curat honores,

      Sed ruit in quemquam dentibus atra feris.

Hanc timet innocuus, nocuus pauperque beatus;

      Stemmate conspicuo, sit licet ortus humo.

55

Omnia sub caelo quae sunt, obnoxia fatis

      Nempe iacent: nulli parcit amara dies.

Lege reguntur aves, pecudes; lex orbe gubernat

      Cuncta: deum leges me voluere mori.

Mortuus vel Libyae Mavors, qui castra subegit

60

      Martia, qui totiens contudit Ausonios;

Croesus ad auriferas et qui se contulit oras:

      Vincere divitiis non valuere necem.

Herculis altus honos periit, cum Caesare Magnus:

      Vrnula parva capit nomina tanta ducum."

65

Dixit et obliquans oculos cum voce premebat.

      Pallidus ora tamen paucula verba dedi:

"Vade per Elysios duce sacra Virgine campos;

      Numina fausta tua sint precor officio!

Ver tibi perpetuum, vernantia semper inundent

70

      Prata nec irriguis sit procul humor aquis;

Turba tuos vado nympharum flore capillos

      Componant violis purpureisque rosis.

Vrna crocos graciles fundat tibi semper, amomum,

      Cinnama nardino cumque liquore fluat.

75

Dent tibi fata manu facili convellere ramum,

      Quoi nimium splendent flava metalla, precor.

Vt melius, sedes sacer intrature beatas,

      Accipias vitae praemia casta tuae.

Vade nec horrendas tenebrosi gurgitis undas,

80

      Nec Phlegethonteas sis aditurus aquas.

Quandoquidem nostro te subtrahit invida collo

      Sors, inimica meum cum rapit hora decus:

Vade, sed immemorem cari ne gratia fratris

      Arguat e superis te rediise mei.

85

Accipe parva mei testantia munera amoris,

      Frater ut a fratris nomine missa legat."