2. ad dominum Federicum Portensem
moribus et litteris praeditum

Tempus ad hoc surdo deduxi pectine carmen

      Hac de Portensis nobilitate domus,

Quod, Fedrice, solet Cererem Bacchumque negare

      Grandibus ingeniis improba pauperies.

5

Ast ego, qui quondam Portensi natus in aula,

      Ordior antiquae stemmata clara domus.

Hic laris ut tantae gentis repetatur origo,

      Praestantes nimium qui referantur habet.

Hos inter celebres, nituit qui lege priores

10

      Devicit Patavi gloria rara viros,

Cuius quot nunquam moritura volumina in orbe

      Perlegit et gestat virgo puerque sinu.

Hic gravitate Cato genitus vitaque pudicus

      Franciscus, recti cultor, honos patriae.

15

Quid, quod miramur quod non reddantur honores,

      Quod non marmorea dignus in arce cubet

Quem tantum virtute virum iam carmine vates

      Clarus Apollineis tollat ad astra modis?

Hoc iacet in tumulo, sanctum qui iure senatum

20

      Rexit, spes inopum, quem gemuit populus.

Et, Fedrice, tibi quondam Mars horridus arma

      Clara dedit, titulos ante ferenda tuos.

Ex aliis alii belli praeclara trophaea:

      Tu pete de propria stemmata mille domo.

25

En te iam video fortem concurrere telis

      Innumeris, nostrae gloria militiae.

Si laris istius cunctos percurrere tentem,

      Et stella et numero cedat arena meo.

Nam frondes quot sylva gerit, Met<h>ymna racemos,

30

      Sydera quot coelum, quot numerantur aves,

Quot pisces Neptunus habet, plumasque quot ales,

      Quotque oculos volucris, Iuno, dicata tibi,

Quot thymo pascuntur apes, quot rore cicadae,

      Quot blandi flores culta per arva nitent:

35

Tot celebris gens ista viros, foecunda virorum,

      Quis placuit semper gloria, fama, decus.

Qui carpunt auras vitales suspice, quorum

      Ioannes genitor nomina prima tenet.

Nomina prima tenet non fulvae pondere massae

40

      Aut quod possideat iugera culta soli,

Dotibus ast animi mortem superantibus ipsam,

      Pectoris et summis ingeniique bonis.

Quid mirum, patris sequitur vestigia, mores,

      Iustitiam, vitam, consilia, ingenium,

45

Virtutes, vestam, pietatem, templa, pudorem,

      Virginis et laudes assiduasque preces.

Ille minus fortunae enses trepidare nec ictus,

      Pellere sed forti pectore quidque malum

Et rebus servare modum, certos quoque fines,

50

      Scire futura sequi commoda larga boni.

Ioannes verum est imitator nominis huius,

      Alter erit vestra censor in urbe Cato.

Insuper est Gabriel, priscus quo vincitur omnis

      Romanus celeber, Curio, Fabritius,

55

Gens Veneris Caesar, Pompeius, Scipio, Crassus

      Et quorum Livi nomina charta refert.

Hunc decorant nati, nimium se digna propago,

      Portensis semper splendor honosque togae.

His Guido addatur, iuris legumque peritus,

60

      Et cui fraternus par probitate chorus,

Cui mens, ingenium, corpus, iustitia, mores,

      Relligio, pietas, robora, simplicitas.

Iureque non Paulum celebrem fratresque silebo,

      Quis recti calido pectore crescit amor.

65

Legibus et Guido et Paulus (nam vera fatebor)

      E<x>superant qui sunt quive fuere pares.

Simoni et virtus tanta et reverentia recti,

      Quanta fuit nervae Cecropiove seni.

Numina mente colit pura, probus atque quotannis

70

      Dona dat innumeris grandia pauperibus.

Hinc illustris eques Ioannes, clarus et alter

      Frater lege, sacri roreque tinctus equi.

Ad vos ut redeam, fratrum me turba tuorum

      Admonet ut mores ingeniumque canam.

75

Quis iuvenem doctum Patavi vitaque probatum

      Extollat meritis laudibus ad superos,

Indole qui dignus Latia, dignusque Pelasga,

      Clarus et aeternis dotibus ingenii?

Viribus immensis animi quem Mantua laudat,

80

      Crede, potest armis militiaque nimis:

Hic tantum potis est, Latii nunc gloria, quantum

      Hectoris in Phrygiis robora littoribus.

Quis mores, Nicolae, tuos animosque viriles

      Atque brevi celeres carmine dicat equos?

85

Tros Anchisiades cunctis aut Hector haberis,

      Phoebea seu quem fixit in aede Paris.

Fortior assurgit robusto pectore summus

      Brunorus, valida qui geret arma manu.

Hic armis fortesque duces turmasque feroces

90

      Sternet, militiae nanque erit arte decus.

Quem pariter sequitur, natus foelicibus annis,

      Franciscus, fausto natus et auspitio,

A quo saepe quidem pugna superabar equestri,

      Incoleret vestros quum mea Musa lares.

95

Restat Alexander, plectro laudandus eburno,

      Effigiem tribuit cui Cytherea suam;

Sed, formose puer, tali modulabere cantu

      Ad cuius stupeant aspera saxa sonum.

Flamina tum flatum, tumidos tunc aequora fluctus

100

      Deponentque truces exagitata minas.

Sed vos, clara domus, nimium, gens nobilis, hortor

      Ad sacri et docti laurea serta chori,

Dum vos Franciscus virtute et moribus ornat,

      Franciscus tota maximus Ausonia,

105

Cui placidae et mites deducant candida Parcae

      Stamina: nam Latii est splendor honosque soli.