Ludovico Ariosto carmina, 54

Testo base di riferimento: M. Santoro, 1989

Cura dell'edizione digitale: Daniela Marrone


54. de diversis amoribus

Est mea nunc Glycere, mea nunc est cura Lycoris,

      Lyda modo meus est, est modo Phyllis amor.

Primas Glaura faces renovat, movet Hybla recentes,

      Mox cessura igni Glaura vel Hybla novo.

5

Nec mihi, diverso nec eodem tempore, saepe

      Centum vesano sunt in amore satis.

Vt sum si placeo, me, me sic utere, virgo,

      Seu grata es, seu iam grata futura mihi.

Hoc olim ingenio vitales hausimus auras,

10

      Multa cito ut placeant, displicitura brevi.

Non in amore modo mens haec, sed in omnibus impar;

      Ipsa sibi longa non retinenda mora.

Saepe eadem Aurorae rosea surgente quadriga

      Non est, quae fuerat sole cadente mihi.

15

O quot tentatas illa est versata per artes

      Festivum impatiens rettulit unde pedem!

Cum primum longos posui de more capillos

      Estque mihi primum tradita pura toga,

Haec me verbosas suasit perdiscere leges,

20

      Amplaque clamosi quaerere lucra fori;

Atque eadem optatam sperantem attingere metam

      Non ultra passa est improba ferre pedem;

Meque ad Permessum vocat Aoniamque Aganippem,

      Aptaque virgineis mollia prata choris;

25

Meque iubet docto vitam producere cantu,

      Per nemora illa, avidis non adeunda viris.

Iamque acies, iam facta ducum, iam fortia Martis

      Concipit aeterna bella canenda tuba.

Ecce iterum. - Male sana, inquit, quid inutile tento

30

      Hoc studium? Vati praemia nulla manent.

Meque aulae cogit dominam tentare potentem

      Fortunam obsequio servitioque gravi.

Mox ubi pertaesum est male grati principis, illa

      Non tulit hic resides longius ire moras.

35

Laudat et aeratis ut eam spectabilis armis,

      Et meream forti conspiciendus equo.

Et mihi sunt aptae vires, patiensque laborum

      Corpus, et has possunt tela decere manus.

Nec mora; bellator sonipes, et cuncta parantur

40

      Instrumenta acri commoda militiae;

Iuratusque pio celebri sub principe miles,

      Expecto horrisonae martia signa tubae.

Iam neque castra placent, rursus nec classica nobis;

      Ite procul, Getici tela cruenta dei.

45

Humanone trucem foedabo sanguine dextram,

      Vt meus assiduo sub bove crescat ager?

Et breve mortis iter sternam mihi, ut horridus umbram

      Horreat immitem portitor ipse meam?

Atque aliquis, placida aspiciens a sede piorum

50

      Me procul Eumenidum verbera saeva pati,

- En qui Musarum liquit grata otia, dicat,

      Anxius ut raperet munere Martis opes; -

Manibus et sociis narret me digna subisse

      Supplicia, haud ulla diminuenda die?

55

Antra mihi placeant potius, montesque supini

      Vividaque irriguis gramina semper aquis;

Et Satyros inter celebres, Dryadasque puellas

      Plectra mihi digitos, fistula labra terat.

Dum vaga mens aliud poscat, procul este, Catones;

60

      Este quibus parili vita tenore fluit,

Quos labor angat, iter cupientes limite certo,

      Ire sub instabili cuncta novante polo.

Me mea mobilitas senio deducat inerti,

      Dum studia haud desint quae variata iuvent,

65

Me miserum! quod in hoc non sum mutabilis uno,

      Quando me assidua compede vincit Amor:

Et nunc Hybla licet, nunc sit mea cura Lycoris,

      Et te, Phylli modo, te modo, Lyda, velim;

Aut Glauram aut Glyceren, aut unam aut saepe ducentas

70

      Depeream; igne tamen perpete semper amo.