Francesco Maria Molza elegiae 3, 2

Testo base di riferimento: M. Scorsone, Rossana Sodano, 1999

Cura dell'edizione digitale: Daniela Marrone


2. ad Octavium Farnesium iuventutis principem

Extinctum flebat quondam Venus aurea Adonim,

      Purpureo vellens vertice moesta comam,

Et gemitu colles complebat, questibus auras,

      Votaque erant miserae maxima posse mori.

5

Vndabant nitidae strophio labente papillae,

      Et niveo solitus fugerat ore color,

Quoque magis largo rorabant sanguine vepres,

      Humebant Veneris lumina fessa magis.

Surgebant picti pueri de vulnere flores,

10

      E Divae lachrymis rubra anemona micat.

Moerebat fractis natorum turba pharetris

      Voxque erat una illis: pulcher Adonis obit.

Pulcher Adonis obit, responsant undique sylvae,

      Omne sonat littus: pulcher Adonis obit.

15

Arsuro struxere pyram tela ipsa facesque

      Inque rogum absumptis arcubus errat Amor.

At fratrum numerosa cohors simul astat inermis

      Obsequio cupiens demeruisse Deam:

Praeparat hic cineri dignos quos solvat honores,

20

      Cogitat hic pulchro quo legat ossa cado;

Pars puros haurit latices fluvialibus undis,

      Pars auras penna versicolore ciet.

Ipse mali tanti post myrtum delitet autor,

      Et tantum dentes flet potuisse suos.

25

Hac specie impulsus summi regnator Olympi

      Mox iuvenem statuit fronde virere nova.

Nec mora consurgit densis hastilibus arbor

      Et Veneris magnae commoda truncus habet:

In lentos abeunt candentia brachia ramos,

30

      In frondem molles obriguere comae.

Dum mira novitate Venus stupet inclyta, moeror

      Elapsus sensim est, deseruitque Deam.

Illa tamen complexa sui monimenta doloris

      Purpureo tales edidit ore sonos:

35

"Frons nova vive, precor, lachrymis quae consita nostris

      Effulges sacro stipite cara mihi,

Nec nivibus violere ullis, nec sydere Cancri

      Arescas, tristes neu timeas pluvias.

Foetu aurum, flore argentum, ver fronde ministres,

40

      Nec tibi deciduus decutiatur honor.

Tempus erit regum exornes cum tempora victrix,

      Et cedat foliis laurus odora tuis.

Quin et Medorum sylvas egressa comanteis

      Sole sub externo cognita citrus eas,

45

Atque excepta novis pubescas finibus arbor,

      Et vatum exurgas, me duce culta, labor.

At tu, care puer, venantum gaudia adires

      Parcius, et sylvis mi caperere minus:

Te pereunte omnis cultus mihi cura recessit,

50

      Atque unguentorum millia multa cadunt,

Omnia quae versa tibi pyxide fundimus, ut sit

      Qui mea testetur dona perennis odor".

Dixerat: hanc dominae luctum sensisse putares,

      Vsque adeo excusso stipite tota tremit.

55

Effusus florum nimbus, quo pectora Divae

      Plus solito redolent, luxuriatque sinus:

Riserunt nivei flores, risere papillae

      Et miris fragrans aura vagata modis.

Hac te, promissis ut stet Dea, nectere crinem,

60

      Octavi, magnis regibus orte, iubet:

Tu Veneris cape dona libens, et collige flores,

      Dum iuvat, et vitae candida fila sinunt.

Et licet ipsa caput nitidum tibi lilia cingant,

      Lilia coerulea conspicienda coma,

65

Queis passim assurgunt per prata nitentia flores,

      Nec sola sunt alio germine laeta magis,

Queisque pater coelo rorantia cornua Tybris

      Attollens Arabum despicit altus opes,

Hanc tamen antiquos Divum dignatus honores

70

      Obrepsisse tuis iam sine temporibus.