Francesco Maria Molza elegiae 3, 4

Testo base di riferimento: M. Scorsone, Rossana Sodano, 1999

Cura dell'edizione digitale: Daniela Marrone


4. ad Lycorim

Cum primum croceo exurgens Aurora cubili

      Purpureo nitidum sparserit ore iubar,

Huc ades, o nostris iucundior unica ocellis,

      Perfugium o nostris sola reperta malis:

5

Ipse aram properans viridi de cespite tollam

      Ilice qua nigra densior umbra cadit.

Tu modo candidulis vivo te flumine palmis

      Ablue, sic etenim mos vetus ipse iubet,

Aram deinde tenens Lucinae numen adora,

10

      Lacte Deam nivea sparge, puella, manu:

Curam illi partusque tui, vitaeque relega,

      Namque aderit grato Diva ministerio.

En tibi lacteolae turgent, mea vita, papillae,

      Et renuunt strophio vix capiente tegi:

15

Sic quondam nitidis tumuit Venus aurea mammis,

      Acer adhuc fuerat cum rude semen Amor.

Infirmi et languent artus, sextum hunc tibi mensem,

      Et sua iam plenus pondera venter habet.

Ergo rite sacris mecum te accinge, Lycori,

20

      Et reddas sanctis mascula thura focis,

Et quae te male habent fastidia longa, putato

      Pignore mox parto grata futura tibi,

Candida cum dulcis pendebit ad ubera natus,

      Qui balbo matrem blandulus ore vocet,

25

Quique tuo irreptans gremio puerilia tendat

      Brachia, dein collo se implicuisse velit.

Interea qui saepe ingens incessit, edendi

      Insolitus si te sollicitarit amor,

Ne pugnes, moneo, nulla est victoria pugnae:

30

      In re non poteris cautior esse tua.

Informes quando maculas nondum editus infans

      Duxit, et hinc foedis protulit ora modis,

Et turpi moestam rictu stetit ante parentem

      Indignis sparsus corpora parva notis:

35

Sic nato ad luctum causas dedit inscia mater

      Dum negat optatos sumere inepta cibos.

Tu mihi, seu flava quamvis capiaris harena,

      Seu placeat gelido crusta coacta gelu,

Et gusta glaciem, medioque ex flumine harenam,

40

      I, pete, nullus erit nam petiisse rubor.

Otia tum placeant, mollesque sub arbore somni,

      Et iuvet in tota te nihil esse domo:

Vidi ego quae exitium tenero portarit alumno,

      Dum varias operum curat, obitque vices.

45

Leucippe exemplo tibi sit, quae forte marito

      Sedula dum fesso comparat uxor aquam,

Et tantum arsurae ligna ingerit arida flammae,

      Cum partu enecta est pene puella suo.

Sunt tamen ipsa quibus studiis te pulchra, Lycori,

50

      Oblectes, utero non inimica tuo.

Aspice, formosos recipit iam terra colores

      Laetaque purpureo flore renidet humus:

Tu quos in varios statuas duxisse liquores

      Selige, parvus erit disposuisse labor;

55

Horum stringe comas, summa et fastigia carpe,

      Atque puellares carmine falle manus,

Inclusos phiala molles mox claude maniplos,

      Rideat unde omnis sparsa liquore domus.

Quin etiam sacras aris innecte corollas,

60

      Canaque purpureis lilia iunge rosis.

Albenti interdum liceat subtexere peplo

      Praelia, cumque suis horrida saxa feris,

Vnde pares capitique decus, niveisque papillis,

      Et culto incedas conspicienda sinu.

65

Sed neque te pigeat certis cognoscere signis,

      An tibi sit foetus foemina, sit ve puer.

Tu lateri blandire manu, si forte quod alvo

      Inclusum est, dextra parte recumbit onus,

Ne dubita, aetherias properat tibi pulcher in auras

70

      Natus materni cura decusque tori.

Sunt etiam vitreum puro quae ex fonte liquorem

      Exceptum cyathis omina certa putent.

Ipsa sinu niveam prome, et sine labe papillam,

      Mulsa cadat molli candida gutta manu:

75

Nam superinfusus lactis si dimovet undam

      Humor, et hanc findens uniter ima petit,

Certa maris foetus dixerunt signa puellae,

      Multaque praeterea quae numerare labor.

Hos te per lusus vitam traducere inertem,

80

      Neu pigeat multa procubuisse rosa:

Coetera vernarum expediat tibi turba, Lycori,

      Dum properant partus gaudia mille tui.