Francesco Maria Molza elegiae 3, 7

Testo base di riferimento: M. Scorsone, Rossana Sodano, 1999

Cura dell'edizione digitale: Daniela Marrone


7. ad Benedictum Accoltum Cardinalem

Ecquid, sepositis dum te iuvat, optime, curis

      Hadriacis vitam ducere littoribus,

Et Venetos spectas avos, ausamque superbis

      Stare urbem aeternum fluctibus arte notas,

5

Impositas septem suspiras collibus arces,

      Et quae te amissum moenia celsa gemunt?

Illi vel potius doctas componis Athenas,

      Quae quondam toto iura dedere mari?

Romanae aut relegens prisca exemplaria linguae,

10

      Iam magno confers cum Cicerone pedem?

Quicquid agas, Accolte, tecum mens nostra vagatur,

      Observatque tuos subsequiturque pedes,

Et quo tu veheris, vehitur fidissima lembo,

      Nec tecum liquidas pernegat ire vias:

15

Ipse mihi videor nunc te tua fata loquentem

      Audire, et casus nunc quoque flere tuos,

Et meminisse olim quam forti pectore diros

      Fulminis afflatus, contuderisque minas:

Territus utque Mari divino est Cimber ab ore,

20

      Sic te quaesitorem extimuisse suum.

Nunc pendere iterum videor scribentis ab ore,

      Et bibula dulces imbibere aure modos,

Queis circum exciti ludant delphines in orbem

      Et Phorci assultet curva per antra chorus.

25

An ne ego subductis vitae rationibus amens

      Accolti potero non meminisse mei,

Cuius opem expertus totiens melioribus annis

      Fortunae potui temnere tela meae?

Ah potius peream, tali quam crimine turpis

30

      Arguar, et firma non puter esse fide.

Te nostrae referent vivaci carmine Musae,

      Ni me saeva nimis fata fuisse velint.

Tertia nam misero iampridem ducitur aestas

      Ex quo me morbi vis fera corripuit,

35

Quam lectae nequeunt succisve potentibus herbae

      Pellere, nec magico saga ministerio;

Vecta nec ipsa Indis nuper felicibus arbor

      Vna tot humanis usibus apta iuvat.

Decolor ille meus toto iam corpore sanguis

40

      Aruit, et solitus deserit ora nitor:

Quae si forte modis spectes pallentia miris,

      Esse alium quam tu me, Benedicte, putes.

Quid referam ductas somni sine munere noctes,

      Fugerit utque omnis lumina fessa sopor?

45

Et totiens haustum frustra Cereale papaver,

      Misceri et medica quicquid ab arte solet?

Saevit atrox morbi rabies, tenerisque medullis

      Haeret, et exhaustis ossibus ossa vorat.

Haud alia Alcidem confectum clade superbum

50

      Oeteo memorant procubuisse iugo,

Illi Nessaeo vestis cum sparsa veneno

      Haesit dira humeris, intepuitque sinu

Forte Iovi patrias votum sacrarat ad aras,

      Extaque iam flammis impositurus erat,

55

Didita cum tabes miseros depascitur artus,

      Et premit indomitus fortia membra dolor.

Qualis ad Apidanum choreis exercita Maenas

      Errat, et in molli gramine fessa cadit,

Oechaliae talis domitor, Iovis inclyta proles,

60

      Concidit, et tristes dat sine mente sonos.

Nunc ferus exoritur, saevo nunc frena dolori

      Laxat, et ipsa iecur vis generosa petit.

Ah quotiens, nullo cernens se robore fultum

      Atque lacertorum disperiisse toros,

65

Ingemit, eque imo vellens suspiria corde

      Saepius haec secum tristia dicta refert:

"Hae ne manus raptatum alte, vinclisque petitum,

      Tartareum quondam perdomuere Canem?

Et totiens leto sternendam viribus anguem

70

      Frangere Lernaeam non timuere suis?

Bracchia Centauros nostra haec pressere furentes,

      Pocula cum fervens vertit in arma Pholus,

Quae si forte humeris, heu, nunc spectentur ab istis

      Fulta olim nixu quis putet astra meo?

75

Scilicet una Oenei vecors me me edita partu

      Perdit, et intexta perfida peste necat.

Quique steti Nemees monstrum contra, atque Erimanthi

      Pacavi trucibus vix loca tuta feris,

Foeminea absumptus fraude, atque immanibus ausis

80

      Vror, et ipsa atro viscera felle madent".

Talia commemorans, tantisque doloribus impar,

      Pallenti tristes ore ciet gemitus.

Consilium donec magno capit Hercule dignum,

      Stirpe satum quo se mox probet aetheria:

85

Ipse pyram properans Oetei in vertice montis

      Excitat, et moesta fronde coronat humum,

Impositusque rogis rapido se destinat igni,

      Et tandem coeli quae tulit astra petit.

Subdidit aversus flammam Poeantius heros,

90

      Praemia cui fortis tela fuere Dei.

Non tamen est Ioles moriens oblitus amorum:

      Tantum infixa animo cura Deusque valent.