Francesco Pittiani epigrammatum libellus, 89

Testo base di riferimento: Marina Bossotti, tesi di laurea Università di Trieste, 1971-1972

Cura dell'edizione digitale: Barbara Zlobec


89. silvula in Vtineae arcis constructione
per Iacobum Cornelium locumtenentem

Surge per aethereos, moles Cornelia, tractus,

Surge precor, casus numquam sensura futuros,

Sed victura diu et Venetos mansura nepotes.

Sidere Parrhasio donec glomerabitur Arctos

5

Dum licet at propera, nostro sub praeside tantis

Auspiciis augenda venis Sigeia quantis

Creverit haud umquam Phoebae pectine Troia

Regia, nam domino solvit periura planctu,

Dum Spartana manus proruptis moenibus urbis

10

Pergama vastarent flammasque per oppida ferrent.

Nunc te Pannoniis non ductor Brennius armis

Erigit, haud glebas confert externa iuventus,

Sed dux Oenotrius sed te Cornelius heros

Tollit Iulaeo nec non educit ab agro,

15

Quem velit auctorem deiecto Roma Quirino

Praeferat et Cadmo quem iam Semeleia tellus.

Cresce igitur felix hostilibus invia telis,

Pone metum nec enim saevum sentire tridentem

Amplius acciderit rutilosque ardere per ignes;

20

Saevit ira Deum; iam te iubet Ennosigaeus

Stare per aeternos Mavors et Iuppiter annos

Degeneres colles et inertia culmina Romae

Iuppiter exosus Tarpaeam deseret aram,

Sed Capitolinas istuc felicius arces

25

Transferet et tamquam praestantior incola nusquam

Esse queat, sese iactabit sede recenti,

Damnabitque moras quando despexerit urbem

Vndique subiectam, vel euntes ordine cives.

Ipse parens nullo telo stipatus inermi

30

Glandifera dextra quassabit pondera quercus,

Inde per Adriacas prospectum deferet undas

Quaque patent omnes Venetorum regna per oras

Numine ridenti placidoque tuebitur ore.

Ergo Semiramios studiis imitata labores

35

Plebs Hunnea, confer durosque ligones

Mitte, fatigatis iamdudum cesset aratris

Grande boum pondus, tellusque exhausta quiescat.

Huc omnes intende manus Pariusque feratur

Mygdoniusve lapis Scythicas sed proice cautes;

40

Nec licet intersint saxosi fragmina montis

Incultusve lapis, sed puro splendeat auro

Tota domus patribus Venetis habitanda deisque.

Vt quum Corneli praetoris parvulus infans

Creverit in patriis patrius successor habenis,

45

Atria cognoscat, magna et monimenta parentis

Atque suo digna moderamine gaudeat aula.

Sidere qua tardo deducit plaustra Bootes

Limina tollantur centum sublata columnis,

In foribus praetor caelatus cuspide docti

50

Praxitelis iusta concedat iura bilance

Patribus Hunnaeis, genus hic prospectet et omne

Stemma suum, veterisque suae primordia gentis;

Noscat avos videatque patrem per rura vagantem

Norica, et Illyricos frenantem iure colonos,

55

Tergestinam aciem Cadubrinosque triumphos

Perlegat et fortis miretur gesta parentis

Vulcani fabricata manu, dehinc ordine cernat

Adriacos patres et fortia bella nepotum.

Europam atque Asiam laturam colla capistris

60

Praevideat Latiis, flavo cum flumine Nilum

Spectet ut Ausoniis designet legibus ambas

Sponte manus, Venetoque velit servire senatu.

Tum qua nubiferis pennis extenditur Auster

Insolitum tollatur opus, palatia crescant

65

Arte novat surgat murus coelumque flagellet

Vertice Callaico sit quo super ampla leonis,

Forma Cleonaeo sed longe mitior ore.

Huic iuba Phryxaei nequaquam velleris impar

Hirsuta cervice fluat, totosque per armos

70

Fluctuet auratos et se diffundat in ungues,

Pandat in Hunnaeos geminas altissimus alas

Et populis placidam subiectis praebeat Vmbram.

Sit minor haud illo cui nunc super aethere flagrans

Syrius allatrat sitientesque excitat aestus,

75

Pectore sic vigeat mater Berecynthia plaustris

Vt velit ipsa suis, sed flexa cauda minaci

Tendat in Aeoos et atroces terreat Indos.