Giovanni Pietro Astemio carmina 1, 63

Testo base di riferimento: Claudia Zucchiatti, tesi di laurea Università degli studi di Trieste, 1971-72

Cura dell'edizione digitale: Barbara Zlobec


63. ad Cornelium Frangipanem

Vnum propositum, una meae est sententia menti,

Quod reliquum est vitae placide traducere et omnem

Sic culpam evitare ut vivam criminis expers,

Deserat ut purus moribundos spiritus artus

5

Et repetat purus purissima numina divum,

Cum veniet suprema dies et terminus aevi.

Sed quaedam impediunt tranquillaque pectora turbant:

Quae tibi liberius, serpentia ut ulcera, prodam,

Admoveas nostro prompta ut medicamina morbo

10

Et de more mihi faveas moneasque iuvesque.

Iam quintus spargit nivibus loca cuncta December

Ex quo, rapta mihi partu fatoque maligno,

Me miserum liquit coniux prolemque domumque,

Quae iam bis denos vix dum compleverat annos.

15

Hinc vexant animum curae assiduique labores,

Nec datur ah gratis impendere tempora Musis!

Quae mihi et a prima nimium placuere iuventa,

Quas ego vel regnis ausim praeferre superbis

Quas et divitiis Croesi praeponere possim.

20

Nunc domus est curae soli mihi, pignora curae

Sunt uni mihi, nam quantum committere par sit

Ancillis et conductis mercede ministris

Quem latet? Haec rapiunt in contraria mentem.

Haec illa exoptata mihi saepe otia rumpunt,

25

Dum metuo longo pereant ne parta labore

Sed mage serviles natorum pectora mores

Ne penitus foedent sperataque gaudia solvant.

Haec mihi nunc sociamque tori sociamque laborum

Vt quaeram suadent, quae curis sublevet aegrum,

30

Quae rem dispenset, quae natam moribus ornet,

Quae, mihi si ingruerint morbi atque incommoda multa,

Quae passim miseros homines invadere suerunt,

Auxilium ferat atque adsit prompteque ministret

Quaeque malam Venerem reprimat revocetque vagantem

35

Ad leges et iura tori melioraque monstret.

Quod si contingat qualem mens sedula fingit

"Felices taedas, felicia vincula" dicam

Et viduo ulterius nolim frigescere lecto.

Haec me ad coniugium invitant thalamosque secundos

40

Contra quae abducant, Corneli, nunc precor audi.

Est mihi res tenuis duro et quaesita labore

Dum teneros fingo puerorum moribus annos

Et doceo ingenuas artes linguamque latinam.

Est nata et praeter natam Paulusque Simoque,

45

Quae proles vel patris opes desiderat amplas.

Ipse ego iam multis aspergor tempora canis,

Iam quater undenae perpessus frigora brumae.

Ingenium mihi non blandum patiensque iocorum

Et levium nugarum et si mihi dedecus atrum

50

Immineat, malim tortorem et fata subire

Quam foede inspergi maculis et labe notari.

Adde animum muliebrem inconstantemque malumque

Et cupidum atque iracundum raroque pudicum.

Adde his corruptos mores corruptaque saecla

55

Et fraudes hominum mille et mendacia mille

Et quae non facile est versu comprehendere damna.

Haec terrent, dubium reddunt tardantque volentem.

Tu cui consilium semper, cui candida mens est

Et mea cui magnae sunt semper commoda curae

60

Quid faciam propone incerto et consule amico.