5. Admetus
Iactabat tristes nemorosa in valle querelas
Atque iras Domini Battus deflebat acerbas
Qua pater Eridanus spumoso exaestuat amne,
Italidum rex undarum; Eridanitides alnis
5
Voces et teneris Nymphae excepere salictis,
Quas et capripedes legerent in cortice Fauni,
Et Dryadum chorus errantum, montanaque Oreas.
Ipsae etiam rupes, et sylvifer Apenninus
Fleverunt tali moerentem carmine Battum:
10
Tu me has in latebras, tu me haec in lustra ferarum,
Inque hos invisum misisti Admete recessus;
Crudelis, nimium o crudelis, maximus idem
Pastorum, quos lata amplis Insubria regnis
Pascit, et imperio gentes cohibere superbas
15
Concessit. Tantum tibi nostra haec carmina surdent
Carmina, quae Nimphae quondam audivere Latinae
Et quae Tyrrhenis Arnus non sprevit in antris.
Hic lucem invisam aspicio, non montibus altis
Amissos errare greges, et flumine noto
20
Hic tantum surdas miserabilis alloquor umbras,
Quas viridi ex humero rapidi ripa eicit amnis
Et sol decedens clauso iam duplicat orbe.
Hei mihi purpureos cum sole abeunte colores
Vernantes agri amittunt, et roscida rura
25
Dum nox humantes expandit frigida crines.
Mox rursus croceos vigil sol aureus ortu
Restituitque diem, atque oblatum rebus honorem.
At mihi te semel amissum, ereptumque nefandis
Fortunae insidiis quando aspexisse licebit
30
Cura Deum Admete, et coelestem cernere vultum?
Quo curarum aestum, tempestatesque serenas
Crudelem vitam, et miseros lugentibus annos.
Aurae quae levibus coelum percurritis alis
Terrarum e gremio, atque imis e vallibus ortae,
35
Vos Aurae Admetum placidis invisite pennis
Vindelicos inter populos, et Pannonas acres,
Seu paci ille studet, seu bella horrentia tractat
Vt Geticum nostris avertat finibus hostem,
Et claras redimat Solymas Oriente subacto,
40
Dicite moerentem Battum in convalle reposta
Quam Padus humectat liquidis argenteus undis
Quod Domino spretus vivat, tabescere luctu,
Dum mortem increpitat seram, tenebrasque morantes
Pallentis leti et cunctantis sydera fati.
45
Ite aurae vobis beneolenti e flore corollas
Albaque Puniceis intexam lilia sertis,
Et statuam ripa hac nivei carchesia lactis.
Batte quid insanis? Quidve irrita somnia fingis,
Somnia quae gelidi discerpunt omnia venti?
50
Nam tuus Admetus bella inter Martia duris
Insedit castris, fulgentesque aere catervas
Ducit, ut Italiae patriis longe arceat oris
Regnatorem Asiae, et glacialis fontibus Istri,
Ne timeat fractis hostem Germania claustris
55
Iamque tuum Domini efluxit de pectore nomen.
Ne mihi sit de te, ne sit mihi credere tantum
Admete Ausoniae decus, et mea maxima cura,
Vt me servitio invisum reieceris omni.
Nam neque te immanis gelidi sub rupe Lycaei,
60
Aut ubi nymbosum tollit caput Apenninus
Fovit aper natum, nec praebuit ubera Tygris,
Nec me servitio dives contempsit Iolas,
Cui centum pascit pingues in littore tauros
Mincius, et riguis foecundat pascua rivis.
65
Tecum Admete libens vel mille pericula vitae
Vltro obeam, alpinis nivibus, atque aggere clausus.
Te praeter neque servitio me speret Iolas,
Nec iaculo insignis Lycidas, nec doctus Amyntas
Seu calamis malit, seu cantu vincere Faunos.
70
At tu quid procul hinc gelidoque sub axe moraris
Pannoniae magno armatus pro Caesare semper?
Nec te ullae glacies, nec te horrida castra fatigant,
Ah ne te algentis premat inclementia caeli,
Nam perhibent illis Aquilonem surgere ab Oris,
75
Ah ne te rapidi glacies olim aspera fallat
Dannubii. Nereus tibi, et Portunus in undis
Invideat partos fugiente ex hoste triumphos.
Huc ades, et positis tandem laeta otia curis
Excipe, victricis lauri tibi fronde coronam
80
Naiades intexunt, immortalique amaranto
Sylvanus picto fiscellas vimine nectit.
Hinc placidi dulces uvas, et caerea Fauni
Pruna ferunt, celeres hinc aurea mala Napaeae
Et calathos implent ferrugineis hiacynthis,
85
Atque croco, et violis puro lucentibus auro.
Ipse tibi ingentem viridi de cespite ponam
Hic aram, et nitidum viva sub imagine marmor,
Quam molli casia, lauroque halante quotannis
Rite colam, atque tuas accingar dicere laudes
90
Carmine, quo victus nuper mihi cesserat Idmon,
Idmon harundinibus nostris non ultimus oris,
Admetum hinc semper montes, sylvaeque loquentur,
Et liquidi tacito iactabunt murmure rivi,
Admetum Eridanus vitreis resonabit in undis.