7. Carolo V convalescenti elegia

Maie decus coeli et naturae cura parentis,

      Semper Amyclaeis candide sideribus,

Quae nobis ver purpureum et ruris honorem

      Et mitis Zephyri flamina blanda parant,

5

Heu quatum Hesperiae luctum, et suspiria primum,

      Quam laetos roseo mox vehis ore dies.

Nam quae tam solido quercus e robore nuper

      Saxaque praeruptis invia verticibus

Non flerunt Carolus, cum febre arderet, et aestus

10

      Indomitos aegro pectore conciperet?

Ipsa oculos guttis Hispania grandibus implens

      Turritum lacrimis sustulit uda caput,

Et veteres fertur deploravisse ruinas

      Dives Ibere tuas, maxime Beti tuas,

15

Cum Mauri irrupere truces et barbara pubes,

      Haec fortunati viscera ad usque soli,

Ergo inquit nondum luimus delicta vetustae

      Gentis, et haec magnis debita coelitibus.

Parte alia convulsa comas, percussa decorum

20

      Parthenope duplici pectus anhela manu

Pro Carolo incolumi Divum facit omnibus aris,

      Et cumulat sacris thura sabaea focis.

Auditae per vicini iuga summa Napaeae

      Pausilypi miseris ingemuisse modis,

25

Nec visae violae rubuisse, aut lilia campis

      Albere, aut ullis purpura inesse rosis.

Quid tellus regnata feris Cyclopibus olim

      Nunc o nunc foelix Regibus Hesperiis,

Anxia Diis Superis votum immortale sacravit,

30

      Destitit et pictis accubuisse toris.

Idem habet Insubres moeror, qua gallica late

      Arva rigat vitreo plenior amne Padus,

Et vos, o Belgae, assuetos genialibus horis

      Cum rapidi Martis classica pulsa silent,

35

Gens bello praeclara, gerens thoracas ahenos

      Et spumantis equi terga agitata premens,

Sed thiasis etiam, placidaeque intenta quieti,

      Longosque ad Crotalum ducere docta choros.

Aemiliae hinc urbes, et sylvifer Apenninus,

40

      Et perculsa gravi Roma dolore gemit,

Quae verae columen pietatis iactat Iberos

      Reges, et priscis tollit imaginibus,

In superos dum bella gerit ferus accola Rheni,

      Quique bibunt Tamisim, quique fluenta Savi,

45

Insurguntque novi (heu facinus) sine more Typhaei

      Quos genitrix gelido terra sub axe tulit.

At tu sancta parens, atque altrix Roma Piorum

      Iam gaude, et curas dissoluisse iuvet.

Exultet terrarum orbis, sed qui tenet urbes

50

      Helesponte tuas, lugeat usque Scytha.

Nam Carolus morbo conflictabatur acerbo

      Nunc valet, et pulchri corporis ore nitet:

Qualis sub aestivis radiis flos pene perustus

      Quem matutini luminis aura fovet,

55

Iamque auro similem facilis terrae educat humor

      Et Zephyris mulcet Chloris amica suis,

Pubentem et croceo in campis iam caule virentem

      Sol urit, medio dum fugit umbra die,

Ille comam languens demittit, et arida colla

60

      Pallenti matrem caudice spectat humum,

Nox demum liquido reficit hunc rore cadentem,

      Dum tenui succum roscidus imbre bibit.

Eoa e specula rubris Aurora capillis

      Formosumque videt mane revecta dies:

65

Vive diu Carole Augusti, regumque propago

      Quos vix astra, ingens Oceanusque capit,

Mox reges geniture pios, et Marte superbos

      Quorum Hebrus metuet fulmina, Tigris opes.

Terrarum tu deliciae, et spes altera Iberi,

70

      Te cupidis spectant sidera luminibus.

Agnoscuntque fore, ut Solymas Oriente subacto

      Extremis terris victor adusque Getis,

Et partis late Ionio tuus aequore, late

      Aegeo spoliis miles onustus eat.

75

Sancte senex, qui olim sacri Iordanis ad undam

      Ire Deo suetus nocte dieque comes,

Mox ille ut nota coeli ad convexa revertit,

      Venisti occiduis advena littoribus

Vera Dei praecepta docens, et quae sit Olympi

80

      Semita, et Hispanos ad potiora vocans.

Dexter ades Iuveni, placidoque hunc aspice semper

      Ore favens summi celsus ab arce poli,

Vt vividam ducat florenti aetate iuventam

      Foelix prole nova, roboris auctus ope,

85

Ac serae metas, et lustra extrema senectae

      Tangat, et in coelum iam satur orbis eat.