Giovanni Quatrario bursa exilii, 20

Testo base di riferimento: G. Pansa, 1912

Cura dell'edizione digitale: Federica Giacomin


20.

Te cui pars mundi ceciderunt equora sorti,

      Alloquor utrius frater amate Iovis.

In genibus flexus sinuans mentemque precesque

      Vota paro magno consona nempe deo.

5

Regna tuo cupimus velis subiecta tridenti,

      Transaque fretare tua, si dabis ipse fide.

Nec nos occulto terrent spatiosa profundo

      Equora que voto stant requieta tuo,

Eolus ex tetris collectis viribus antris

10

      Sepius invissus verrit iniquus aquas.

Nam tibi periuram gragis cum scindere troiam,

      Mens fuit, oppositis flatibus usque fuit.

Quos nisi placassent traslate sanguine magne

      Virginis eterno Troia superba foret.

15

Ventorum obsequii fisus generisque superbi

      Sepius in regnum perfurit ipse tuum.

Sepe tua requie blanda ludente profundo

      Te movet, et pelagi numina cunta quatit.

Pollicitis condam Iunonis captus oblique

20

      Vexavit teucras te subeunte vates,

Donec in asconsis thetis penetralibus imis

      Stagna vides vestra non agitata manu.

Emergis, montesque meant ad sidera limphis,

      Cernitur in medio terra profunda mari.

25

Compateris misere pereunti turbine classi,

      Et pudet in regnum flamina posse tuum.

Maturare fugam mandas, at illa recedunt,

      Et regi referunt iurgia missa suo.

Aula velut magno quondam resonata tumultu,

30

      Ingressu domini conticet icta sui.

Neptuno sic dorsa maris subiere iubente,

      Pax viget, et requies blanda ministrat aquas.

Delphines agitas, solus veneraris in undis,

      Omnia stant nutu semisopita tuo.

35

Quos tuus ex nautis fecit puer ille neposque

      Sectus ab afflata fulmine matre patris.

Ergo potes numen dispar regnator aquarum,

      Equora da fide pretereunda solo.

Lintea cincta pigris iaceantque recondita stirpis,

40

      Omnis ab armorum robore puppis eat.

Necdum pontus habet thetis mandata potentis,

      Alciones non dum est orsa cubile mari

Nec veniet iuxta fautor mihi cecus Orion

      Cui Ciclops humeris pro duce sedit aquis,

45

Non arionea tractus testudine delphin,

      Susciperent casum tergore pone meum

Nec semel in pontum lapsus ceu mergus ab imo

      Esacides retraham colla superba mari,

Imo Iovem fugiens ceu femina facta volucris

50

      Fulmine pressa gravi nacta profunda ruam

Oppeterem duris repetens singultibus auram

      Nequicquam o talis sit mihi pena procul,

Premoninis firmet vexatis ora cavernis

      Ipotades flatus obstruat ipse suos.

55

Namque solent hiemes letari pulsibus amplis,

      Nec norunt modica seditione frui.

O tibi quam debeo, o utinam pro munere possem,

      Nominis in vestri lytus ymago foret.

Aurea seminibus lapidumque referta nitentum

60

      Canderet templi machina quippe tui.

Nam cum Parthenope peterem in menia Rome

      Per mare, tunc Cibele est rupta meare fuit.

Enee nutrix aluit nos nocte dieque

      Infortunatam cepimus inde viam.

65

Circeum post terga damus cumque austure montem,

      Equora ceperunt seditione quati.

Non sine transversis tua litora poscimus undis,

      Et subito facta est rixa superba maris.

Tertia lux oritur miseris, horresco relatu,

70

      Insimulans ventos iam cecidisse malos.

Nauta viam vocat ad mare, solus egoque timesco,

      Insidias, summo teque docente deo,

Spiritus aut blandis monuitque feresidis undis

      Carbasa que mergi vaticinatus ait,

75

Proth superi ignarus perituram desero tellum,

      Cumque tribus pavidum capto subire nemus.

Per lucos antiqua videns fabricata rubetis

      Ossita que nullo nomine dicta patent,

Ardea defessum fueram qui semper equorum

80

      Pondus viminea me capit imbre casa.

Ardea vel de qua nata est flammante per orbem

      Nomen hominis uste flebilis urbis avis.

Heu heu tempestas subvertit nocte carinam

      Cum ter quinque bonis qui periere viris

85

Omnis nauta fretum superat virtute natandi,

      Nam furat cece terra propinqua neci.

Mens nequit horribilem verbis protendere casum

      Preteriti cruciat mensio facta mali.

Sed scio Simonidem similem vitasse ruinam

90

      Quem sompno monuit quem tumulavit humi

Litore squalebat patulumnam putre cadaver,

      Redditur officio gratia digna pio.

Sed quod ego tanto feci quoque munere dignum?

      Nempe nihil pietas auxiliata dei est,

95

Hoc plus astringor de me dubitare deoque

      Ne furim gratus quod velit ipse minus,

Semper quippe cadens fortuna pulsus iniqua,

      Divinas hominum qui tenuere manus.

Spero equidem ut culpe meritis levietur onuste

100

      Tartareas moriens ne premar ire domos,

Quod tamen hoc misero mortis genus abstrahet orco

      Hanc anima nequeo sed neque scire velim.

At cupio quavis peregrina morte perire,

      Quam nos destituat nostra favilla mari.

105

Si quid agam cupias patefacta noscere mente

      Postquam Parthenopes litus habere dabis,

Tunc tibi multiplici fiet deus unus in ara,

      Multa paternoster verbaque nostra dabunt.

Nam te non aliud credam quam vim Iovis alti,

110

      Qui misit natum nos reparare suum.