Basinio da Parma Isottaeus 2, 2

Testo base di riferimento: F. Ferri, 1925

Cura dell'edizione digitale: Michela Naccari


2. Poeta divae Isottae Ariminensi sal. dicit

Salve iterum cunctis praelata Isotta puellis,

      Maxima nata tuis gloria temporibus,

Deliciae merito ducis et solatia nostri,

      Laudibus est cuius iam mea musa minor.

5

Quae tibi iam forma, iam vita moribus arte

      Quaeve tibi ingenio par erit Italia?

Tyndaris illa quidem specie tibi, carmine Sappho,

      Penelope cedet moribus ipsa tuis.

Ausa es tu rerum scitari femina causas

10

      Verbaque Socraticis vix adeunda viris.

Nunc primum, fateor, perlecto carmine sensi

      Deficere ingenium, docta puella, meum.

Et poteram, nisi nostra tuo sententia iussu

      Cogatur, tanto conticuisse loco.

15

At quoniam sic diva iubes, ego iussa subibo:

      Nam parere meum est, imperitare tuum.

Malo tibi ignarus rerum quoque, diva, videri,

      Quam minus ah votis moriger esse tuis.

In primis igitur non his assentio, qui cor

20

      Esse animum, cerebro qui vel inesse putant;

Sanguinis aut fusam circa praecordia massam,

      Aut animum penitus qui statuere nihil.

Nam si, corporeus, penes aut praecordia sanguis

      Est animus, fuso sanguine nullus erit.

25

Si nihil, unde igitur tot humatis thura quotannis?

      Vnde tot illustres cernimus exequias?

Si penitus qui iam vita excessere perissent,

      Incassumne preces et benefacta forent?

Magnanimi nunquam morti se sponte dedissent

30

      Hi qui pro patria iam cecidere sua.

Principio nosti per se quaecunque moventur

      Nescia principii nesciaque esse modi.

Quod vero externis agitatur motibus, illud

      Haeret, ubi motor non agit ipse suus.

35

Quodque agitur per se, se nunquam deserit; ut quod

      Principium nunquam noverit ante suum.

Se movet hic per se nulloque agitante movetur;

      Coepit et ut nunquam sicque perennis erit.

Corporis ut moles animis est omnis adempta,

40

      Iuditio vivunt hi sine fine meo.

Mensne eadem maneat tristi compage solutis,

      Vt reor, est paucis explicuisse datum.

Respondere canit curasque aequare Sichaeum

      Coniugis Aonio carmine Virgilius.

45

Ergo aliquid post fata sumus, vitaeque prioris,

      Quisquis habet, memores vivimus usque, locus.

Nam potare animas Lethaei oblivia fontis,

      In formas demum quis putet ire novas?

Non mihi Pythagoras hoc unquam suaserit auctor,

50

      Sit licet in raris nomen in orbe suum.

Divinos animos caelesti ab sede profectos

      Communes brutis noluit esse Deus.

Sive igitur sero, seu te prius atra capessant

      Fata, coles regem tempus in omne tuum.