5. Isotta Ariminensis regi et divo
Sigismundo Pandulpho Mal. sal. d. pl.

Cui plusquam certos fugisse Cupidinis ignes

      Furtivamque datum non tolerare facem,

Quae potuit blandas Veneris praevertere curas,

      Iuditio felix haec erit usque meo.

5

Reicere illa iugum potuit miserosque labores,

      Quos ego ni cogar ferre, beata forem.

Non ego nunc tristis agitarem carmine Musas,

      Nec de me posses esse, popelle, loquax;

Non mea vita foret supremo prodita fine,

10

      Nec quererer stratae damna pudicitiae;

Non pedibus calcanda tuis mea colla dedissem,

      Non specie noster venditus esset honos.

Nunc quanvis nostro sera est medicina dolori

      Iamque retractandi vana querela mali;

15

Vtpote quae adverso frustra contendimus amni

      Et male dilapsas sero tuemur opes;

Attamen huic saltem iuvat indulgere labori

      Flereque fortunam quo sinis usque meam.

Non puduit certe studiosum Martis Vlyssem

20

      Penelopen scriptis saepe monere suis.

Aesonidem Colchis, crudelem Thesea flevit

      Minois solo sola relicta mari.

Non rediturus erat quem Phyllis amabat, at illum

      Ad reditus omni sollicitabat ope.

25

Scyriaque Aeacidae lacrymis comitata puella

      Discessumque pii flevit Elyssa ducis.

Cur intentatum quicquam moritura relinquo?

      Cur moror in iustas ire relicta preces?

Nam si te nequeam iustis lenire querelis,

30

      Nec tempestivis flectere te lacrymis,

Non saltem ignotum tantum scelus esse, nec istam

      Qualemcunque sinam delituisse fidem.

Iuratis posthac non credere amantibus, heu heu,

      Discet ab exemplo quaeque puella meo.

35

Testibus ah quotiens Superis in dieta vocatis

      Perpetuam nobis pactus es ante fidem!

Sic ego blanditiis fictisque miserrima verbis,

      Sic sum pollicitis capta puella tuis.

Iam tua speratis mihi dudum amplexibus Alba,

40

      Iam potitur votis invidiosa meis.

Iam tibi Arimineas inter placet una puellas,

      Vna tibi ad thyasos Alba vocata venit.

Nanque palam vestros quis io iam nescit amores?

      Quis vestras tacito non videt ore notas?

45

Hei mihi quam caecos male quis celaverit ignes,

      Quam male Acydaliam quis tegit arte facem!

Cerva diu latebras incassum quaerit amicas,

      Tristis ubi lateri fixa sagitta suo est.

Non lepus in nuda tutus requiescit harena,

50

      Nescia nec secto cespite damma latet.

Indignatur amor latebras iramque fatetur:

      Gliscit enim semper dissimulatus amor.

Heu memini nuper proprios (quis fallat amantem?)

      Cum peteres fuso victor ab hoste Lares:

55

Et vidi et plusquam vellem tua crimina novi,

      Nequitiae vidi plurima signa tuae.

Martia iam pubes pugnae simulacra ciebant,

      Procurrens hastas alter ad alterius.

Huc alacri spectandus equo tu tendis et auro,

60

      Floribus et summos tectus ad usque pedes.

Et castigatos cingebat parva capillos,

      Hei mihi, non manibus texta corona meis!

Martius ut campum sonipes te invexit apertum,

      Aemula mox oculis quaeritur Alba tuis.

65

Non te armata cohors, non te Mavortia pubes,

      Dulcia non pugnae te simulacra movent:

Tantum inventa oculis animoque moraris in Alba,

      Vna stat in tanto conspicienda foro.

Quis vel hebes vestros oculos vultusque loquentis?

70

      Alterutro quis non vidit ab ore notas?

Quis non vestra palam sensit suspiria? Quis non

      Ora modis vidit pallida vestra novis?

O dolor, o pietas, cui iam moritura relinquor?

      Quae ratio est vitae spesque futura meae?

75

Quove meo infelix facto, quo numine plector?

      Quove iram merui crimine, dive, tuam?

Nam teneris unum colui te semper ab annis,

      Et crescente meus tempore crevit amor.

Iuditiumque tuum semper meruisse benignum

80

      Et studui sola posse placere tibi.

Hos annos, hunc inquam animum corpusque dicavi

      Illaesamque tibi tempus in omne fidem.

Caetera praetereo; quae non fecisse misellam

      Me piguit, quanquam nunc meminisse pudet.

85

Me tamen haud tanti, si quaeras, poenitet ausi,

      Nec bene de tanto promeruisse viro.

Nam non parva meo coniuncta est gloria facto;

      Quodque ego sum multae forsitan esse velint.

Non ego sum, fateor, te principe digna puella,

90

      Non ego sum tanto digna supercilio.

Qualiscunque tamen, non sum deformior Alba,

      Teque vel hoc ausim iudice nempe loqui.

Non genere aut animo, non forma aut moribus illi,

      Non meritis equidem sumve secunda fide.

95

Ast illam nunc sola facit tua gratia primam,

      Iuditio cunctis iam placet illa tuo.

Quis nisi mentis inops quod laudes improbet? Heu heu,

      Quam tutum est summis posse placere viris!

Regibus est precium placuisse potentibus illud,

100

      Nam quod amant ipsi, caetera turba colunt.

Dum tua dicta fui, populo laudabar ab omni,

      Et tibi dum placui, non reprehensa fui.

Nano cedente meo cessat fortuna favore,

      Felices sequitur semper ut ipse favor.

105

Nec nostri tam nunc miseret, dux inclyte, quam quod

      Extremus vitae sit dolor iste meae,

Corpore quod gemini per te morientur in uno,

      Quorum alter fuerat, te duce, dignus ope.

O miserande puer, matris dolor, ante sepultus

110

      Quam genitus, lucem raptus es ante tuam.

O iratis concepte deis peritureque matris

      Crimine, cur facto plecteris ipse meo?

Vos pia desertae succurrite numina matri

      Et placate meum, qua licet arte, ducem.

115

Et tu parce meum factis augere dolorem,

      O vitae, princeps, insidiate meae.

Quod meriti si qua est, aut nostri gratia facti,

      Placandi superest spes mihi si qua tui,

Si qua tibi veteris superest pietatis imago,

120

      Te precor Isottae iam miserere tuae.