Basinio da Parma Cyris, 3

Testo base di riferimento: F. Ferri, 1925

Cura dell'edizione digitale: Michela Naccari


3. Basinius de Cyride puella sua scribit

Vsque miser tantos potero perferre labores?

      Ianitor en moriar Cyridos ante fores.

Ianua, quisquis is est qui te, durissima, claudit,

      Hic precor in gelida sit tumulatus aqua.

5

O pereat quisquis vetuit mihi gaudia custos

      Et sensit tacitos conscius ire pedes!

Ille precor pereat, qui lumina dira sinistris

      Ominibus nobis obvia nocte dedit.

Illi certet Amor, mittat sua tela Cupido,

10

      Illius ardentes pectora iuxta faces.

Hunc Venus et vetito semper comitetur Amore,

      Hunc Amor invita matre furorigera.

Huic Pater omnipotens caelo iaculetur ab alto,

      Hunc Ditis et nigri regia caeca premat.

15

Tolle faces, custos, lumen removete, ministri;

      Grandia non quaerit lumina nostra Venus.

Parce, ferox, inquam, plenas augere lucernas;

      Ipsa domus nostro lumine maius habet.

Mittite me, famuli; dominae lustrabimus ignes.

20

      Haec superant nostras lumina vera faces.

Illic sunt nitidi gemmae duo sydera ocelli,

      Ardentes fronti quos mea Cyris habet.

Illic purpureae fulgent duo labra columbae

      Inque sinu geminum candida portat ebur.

25

Illi colla nitent prima spectanda iuventa,

      Illic auratae gaudia nostra comae,

Illic rara manus, quali Calydonius heros

      Filius exigui Tideos arma tulit,

Cum Venus infelix magnum conscendit Olympum

30

      Idque Dioneo conqueritur gremio.

Caetera dii facerent possem laudare! Nec ulla

      Pars foret ingenio non manifesta meo.

Hei mihi, non gemitus prosunt nec carmen amanti!

      Regnat in attonito pectore caecus Amor.

35

Ianua nec nostris aperitur luctibus ista,

      Nec mihi sunt vires, nec mihi dura manus.

Non ego sum pastor, non sum fabricator aratri;

      Non claudo niveas vimine pastor oves;

Non ego cum densis fabricata mapalia virgis

40

      Composui aut virides per iuga summa casas.

Haec manus aeternum solum tractavit Homerum

      Virgiliumque simul Pieridasque deas;

Haec manus Oenidem primis mihi lusit ab annis,

      Haec mea composuit te, Meleagre, manus.

45

Atque utinam pastor, possem modo frangere postes,

      Essem; nam dura est percutienda manu.

Sed mea Cyris adest; strepitum nam conscius hausi.

      Excreat et tacito me vocat illa sono.

Frangite, dii, postes duros, miserescite vestri

50

      Vatis, qui totiens numina vestra canit.

Nec fuerim ingratus: dicam fera bella gigantum

      Victoresque deos magnanimumque Iovem;

Narrabo laudes, superi, per carmina vestras,

      Pelion et quantus, quantus Olympus erit,

55

Terrigenasque acies caelo ut turbastis ab alto

      Encheladumque trucem, letiferumque solum.

Atqui alios fratres claros cecinisse poetas

      Quot memini sanctis praelia carminibus!

Vos tamen ingrati quondam sine fine fuistis,

60

      Orphea cum Stygia deseruistis aqua.

Ille suam Euridicem superas revocabat ad auras

      Lege datam, voti iam potis ille sui.

Illum caecus Amor miseram post terga videntem

      Decepit multa protinus ipse via.

65

Nec quia cantarat Phlegraeae praelia turbae

      Victoresque deos magnanimumque Iovem,

Caelicolae ingrati (veniam concedite), iusta

      Immerito iuveni mente dedistis opem.

Ergo ego purpureae dicam fera castra puellae

70

      Virgineumque decus purpureasque genas;

Qualis erat, pastor Graia quam vexit ab urbe,

      Ledaeaeque manus Tindareumque genus.